Eindhoven, dat is Philips. En Philips, dat is nu eenmaal Eindhoven. De twee zijn dan ook onlosmakelijk met elkaar verbonden. Toen de Nederlandse elektronicagigant hier eind jaren ‘90 definitief het licht doofde, moest de Noord-Brabantse stad zichzelf wel opnieuw gaan uitvinden. En met succes! Eindhoven transformeerde in een hippe, trendy stad boordevol innovatie, met heel vaak Philips nog als rode (gloei)draad. Hoog tijd dus om even ons licht op te steken in de ‘Lichtstad van de Lage Landen’. Klaar voor een waanzinnig weekendje Eindhoven?
Inhoudsopgave
Last updated on april 23rd, 2024
Eindhoven: Een veelzijdige stad, met Philips als rode (gloei)draad
Al vanaf het moment dat we het centraal station uit strompelen, zien we hem al in de verte pronken: de legendarische Lichttoren van Eindhoven, een wit zevenhoekig torengebouw met op het dak de korenbloemblauwe letters van Philips. Ernaast de Blob, een futuristisch winkelgebouw uit glas dat er precies zo uitziet als het klinkt. Het heden en verleden van Eindhoven mooi in één beeld samengevat.
De Lichttoren was de plek waar de lichtfabrikant vroeger haar gloeilampen testte, zouden we later te weten komen. Vooral ’s nachts moet dat een indrukwekkend schouwspel geweest zijn, met lampen die vanachter het raam constant aan- en uit knipperden, precies als een vuurtoren. Gelukkig ligt de zee veraf, want anders zouden er hier ongetwijfeld vele schepen op de klippen gelopen zijn.
Eindhoven en Philips: Een korte duik in de geschiedenis
Pionier Gerard Philips koos in 1891 Eindhoven uit als uitverkoren locatie om zijn gloeilampenfabriek uit de grond te stampen. Hij genoot daarbij de financiële steun van zijn vader en bankier Frederik Philips. Leuk weetje: Frederik was een rechtstreekse neef van Karlx Marx, de grondlegger van het marxisme, wat later dan weer een inspiratiebron vormde voor het socialisme en het communisme. “Marx schreef Das Kapital misschien wel, maar Philips hád het kapitaal”, hoorde je toen wel al eens zeggen.
Het socialisme zat duidelijk ook de familie Philips in het bloed. Daar zat nonkel Marx beslist voor iets tussen. Zo bouwde Philips in 1900 de gezondheidszorg fors uit. Voortaan werden werknemers gewoon doorbetaald wanneer ze ziek vielen. Klinkt je als bekend in de oren? Inderdaad. Ook de Nederlandse drogisterijketen Etos – wat voor ‘Eendracht, Toewijding, Overleg en Samenwerking’ staat – kent z’n oorsprong in Philips. Het paternalistische elektronicaconcern ijverde namelijk voor levensmiddelen aan gelijke en betaalbare prijzen voor alle werknemers, en richtte daarom zelf deze coöperatieve op, die tot op de dag van vandaag nog steeds bestaat.
Philips Museum: Van gloeilamp tot CT-scanner
De ideale locatie voor een eerste date met Eindhoven is zonder twijfel het Philips Museum. Dit verrassende museum fileert nauwkeurig de boeiende geschiedenis van Philips en de nauwe band die het bedrijf (nog altijd) met de stad Eindhoven heeft. Mijn grootvader heeft in het verleden trouwens z’n hele leven lang voor Philips gewerkt, wat m’n interesse in het bedrijf juist nog meer aanwakkert.
Het Philips Museum huist deels in de oorspronkelijke gloeilampenfabriek, die de tand des tijds goed wist te doorstaan. De kenmerkende schoorsteen, die ook nog fier overeind staat, was ooit zelfs de hoogste toren van Eindhoven. Nu is de schouw nog maar klein bier in vergelijking met de moderne wolkenkrabber die naast het museum linea recta de zevende hemel in reikt.
Binnen in het museum vind je onder andere een replica van het atelier uit de pioniersdagen, waar Gerard Philips samen met z’n werknemers van het eerste uur kooldraadlampen produceerde. In een vitrine vlakbij zie je ook nog één van de oudste, nog bestaande gloeilampen liggen, uit 1897. Maar het bleef heus niet bij verlichting alleen. Nostalgische zielen zullen instant heimwee krijgen bij het zien van de ruime collectie aan ouderwetse radio’s, televisies, broodroosters, koffiezetapparaten en haardrogers, om nog maar te zwijgen van de vintage reclameposters. Tegenwoordig legt Philips zich voornamelijk toe op de ontwikkeling van medische apparatuur – zoals de CT-scanner bijvoorbeeld – en brengt de firma zo licht in de duisternis van vele patiënten.
Tip: Neem een audiogids, dan hoef je niet per se alle uitleg te lezen op de panelen in het museum. Zit je nog met vragen? Aarzel dan niet om een medewerker aan te spreken, vaak ex-werknemers van Philips.
philips.nl/a-w/philips-museum.html
Philipsdorp en PSV-stadion: Woonst en spelen
Bij het verlaten van het Philips Museum ontmoeten we Tim van Eindhoven365, die ons vandaag mee op sleeptouw neemt in ‘zijn’ stad. Hij heeft twee fietsen voor ons geregeld, want onze volgende locatie ligt een eindje buiten het centrum. Enkele minuten later al peddelen we Philipsdorp binnen, een rustige woonwijk met charmante arbeiderswoningen. Philips liet die hier rond 1910 speciaal voor zijn werknemers bouwen. “De huizen zien er langs voren misschien niet zo groot uit, maar de tuintjes lopen wel diep door naar achter”, onthult Tim al fietsend. Philips hechtte immers erg veel belang aan de vrije tijd van hun werknemers, en dus ook aan huisvesting met voldoende oog voor open ruimte.
Een ander voorbeeld van dat groot belang aan vrije tijd torent hoog boven de dakpanrode daken van Philipsdorp uit: het reusachtige Philips Stadion van eersteklasser PSV Eindhoven. Ook deze gerenommeerde voetbalclub heeft zijn bestaan aan Philips te danken. Wist je dat PSV de afkorting van ‘Philips Sport Vereniging’ is? Nu dus wel. De voetbalploeg speelde zijn allereerste match in 1913 en behoort al sinds jaar en dag tot de Grote Drie van Nederland, samen met Ajax en Feyenoord.
Strijp-S: Van verboden stad tot dé hotspot in Eindhoven
Eens aangekomen bij Strijp-S plaatsen we ons stalen ros aan de kant en gaan te voet verder op ontdekking. Strijp-S is een voormalig industrieterrein, waar Philips tot in de jaren ’90 lampen, radio’s en vele andere elektrische apparaten uitvond en produceerde. “Men noemde Strijp-S destijds ook wel de verboden stad”, bekent Tim. “Enkel wie voor Philips werkte, kwam erin.” Toen Philips medio jaren ’90 er in Eindhoven voorgoed de stekker uittrok, heeft het geen haar gescheeld of de hele site ging zonder pardon tegen de vlakte. Gelukkig kwam het nooit zo ver. Integendeel! Beetje bij beetje blies men de gepensioneerde fabriek nieuw leven in, hoewel de industriële sfeer er altijd bleef nazinderen. Dikke bundels van stalen pijpleidingen zweven als vitale bloedvaten boven de straten en de oude fabrieksgebouwen behielden – op een likje kleurrijke street art na – grotendeels hun oorspronkelijke uiterlijk.
Tal van creatieve start ups, trendy cafés en restaurants en vernieuwende winkeltjes namen intussen hun intrek in de historische panden van Philips. Zo is er Urban Shopper, een soort van handelscomplex met een dozijn conceptuele winkeltjes, en vind je er de grootste indoor skatehal van de Benelux: Area 51. Bij Enversed kan je het tegen elkaar opnemen tijdens spannende VR-games, in De Ontdekfabriek maken kinderen dan weer spelenderwijs kennis met techniek, terwijl het zogenaamde Klokgebouw transformeerde in een riante concertzaal. En nog zoveel meer. Zie je op Strijp-S trouwens voor het Barbie-roze ijssalon Intelligentia een rij tot buiten staan? Dan is dat niet zo vreemd. “De beste ijsjes in de stad!” verzekert Tim ons. En ja hoor, gelijk heeft hij, mogen ook wij proefondervindelijk vaststellen.
Maar er is ook ruimte voor nieuwbouw op Strijp-S. Vooral de splinternieuwe Trudotoren springt daarbij meteen in het oog. “De nieuwe trots van Eindhoven”, omschrijft Tim dit knap staaltje van hedendaagse architectuur. De 18 verdiepingen tellende woontoren vormt met zijn hangende tuinen een baken van groen in de stad, het moderne Babylon van Eindhoven.
Strijp-S: Vroeger een verboden stad, vandaag een niet te missen hotspot in Eindhoven.
Piet Hein Eek: Designmeubilair van sloophout
Naast Strijp-S breidde Philips zijn terreinen nog verder uit met Strijp-T en Strijp-R. Het lag in de lijn om ook nog de overige letters van het woord ‘Strijp’ tot een industrieterrein uit te bouwen, maar uiteindelijk lukte het Philips niet meer om de puntjes op de ‘i’ te zetten. En ook niet op de ‘j’, laat staan op de ‘p’.
We fietsen verder naar Strijp-R, de plek waar Philips vroeger televisies monteerde. In tegenstelling tot Strijp-S, ruimden de meeste fabriekshallen hier wél terrein, om plaats te maken voor een residentiële woonwijk met nieuwbouwwoningen. De vroegere keramische werkplaats wist gelukkig wel aan de sloophamer te ontsnappen. In 2010 toverde de Nederlandse ontwerper Piet Hein Eek de oude werkplaats om tot een meubelfabriek en een winkeltje met designspullen, waarop je heel vaak zijn kenmerkende logo ziet opduiken.
De meubels die Piet Hein Eek ontwerpt – stuk voor stuk pareltjes – worden veelal vervaardigd uit afvalmaterialen, zoals sloophout. Maar als je dacht hier koopjes te kunnen doen, weet dan dat je hoogstwaarschijnlijk van een kale reis terugkeert. Voor zijn kasten, tafels en stoelen moet je soms duizenden euro’s op tafel leggen. Wil je toch wat van zijn ontwerpen genieten, tegen een iets meer betaalbare prijs? Boek je dan misschien een kamer in het ernaast gelegen Hotel Piet Hein Eek, een merkwaardig designhotel met een interieur dat gewoonweg Piet Hein Eek – en dat van bevriende kunstenaars – ademt. Of ga iets eten of drinken in het Grand Café Piet Hein Eek. Of ga een frietje stekken bij FRIET, nog zo’n concept van Piet Hein Eek.
Woensel West: Het ‘Wilde Westen’ van Eindhoven
Tim ontvoert ons tenslotte naar Woensel West. Vroeger ietwat het ‘Wilde Westen’ van Eindhoven, tegenwoordig een herboren wijk. “Niet zo bijster lang geleden tierde de criminaliteit hier nog welig”, geeft Tim toe, terwijl we door straten met grote wetenschappelijke namen als de Wattstraat, Galileistraat en Voltastraat fietsen. Enkele jaren geleden maakte de stad hier schoon schip en pakte er op geslaagde wijze de misdaad aan.
“Woensel West werd dan wel grondig opgeknapt, de multiculturele mix van bewoners vind je hier gelukkig nog steeds”, vult Tim trots aan. Meer nog: Het stadsbestuur wilde net dat die mensen – vaak migranten – zich hier helemaal thuis zouden voelen. Zo is de nieuwe woonwijk Volta Galvani, tussen de Edisonstraat en de Wenckenbachstraat, een moderne interpretatie van een Marokkaanse kasba. Een oosters aandoende poort bewaakt er de toegang tot een resem huizen die er in een warm jasje van mediterrane tinten getooid zijn. Nog meer kleur vind je in de Jan van der Bildtstraat, met huizen die rood, geel en blauw uitslaan en vaak een rijkelijk oeuvre aan oogstrelende street art op hun muren dragen. Wat op het eerste zicht een ietwat mistroostige buurt leek, blijkt net een verborgen parel in Eindhoven te zijn.
KEVN: Van kindertekeningen naar Kunst met een grote K
Vooraleer we naar het stadscentrum terugfietsen, gunnen we onszelf nog een drankje bij KEVN, voluit ‘Kelderman en Van Noort’. Ik bestel mij een Bullebak, een brutaal klinkend biertje van Brouwerij de Eeuwige Jeugd. “Een beetje brouwerij in je leven”, predikt de leuze op het bierglas hoopvol. Teleurstellend is het allerminst. Het blonde bier smaakt mij stukken beter dan de naam doet uitschijnen.
Het paviljoen waar KEVN in huist – deels recyclage van een oude zwijnenstal – gedijt gelukzalig op de vroegere speelplaats van een geschorst schooltje. De kinderen zijn intussen al lang de school uit, maar in de voormalige klaslokalen zorgen creatieve studio’s en ateliers opnieuw voor wat leven in de brouwerij. Op het gelijkvloers geen rondslingerende kindertekeningen meer, maar wel Kunst met een grote K. Er worden tegenwoordig tal van (tijdelijke) tentoonstellingen georganiseerd, die overigens gratis toegankelijk zijn.
Dinner in Motion: Culinair licht- en klankspektakel van gastronomisch topniveau
We sluipen het Piazza Center binnen, een modern winkelcomplex nabij het centraal station van Eindhoven, en glijden met de roltrap naar het tweede verdiep. Niet om te shoppen, maar wel voor wat ‘het meest bijzondere restaurant van Nederland’ belooft te zijn. Althans, dat is toch wat de welkomsttekst naast de ingang van Dinner in Motion suggereert. De lat ligt meteen hoog vanavond.
We melden ons aan bij de balie en slenteren verder doorheen een kleurrijk verlichte gang naar de foyer, waar het aperitief wacht. Toegegeven: Er hangt in eerste instantie een hoog Disneyland-gehalte, precies alsof we straks een ritje in één of andere dark ride gaan maken. En ergens klopt dat ook wel, zal zo meteen blijken. Maar dan wel een rollercoaster bestaande uit een aantal culinaire loopings.
Na het welkomstdrankje en een amuse die innig m’n smaakpapillen streelde, worden we vriendelijk naar de eetzaal uitgenodigd. Samen met een twintigtal gasten nemen we er plaats aan een grote, witte tafel. Wat volgt is een culinair licht- en klankspektakel van de bovenste plank. Twee uur lang proeven we er van een overheerlijk vijfgangendiner met aangepaste wijnen, terwijl op de tafel en op de muren om ons heen diverse animaties geprojecteerd worden.
Iedere gang kent een ander thema: van burlesque en bibliotheek, tot de boerenbuiten en ergens diep op de zeebodem. Maar wat een topervaring zeg! Om nog maar van het overheerlijke eten te zwijgen. Ieder gerecht is er boenk op. Dat Eindhoven iets met licht en lekker eten heeft, wisten we al, maar de manier waarop men het bij Dinner in Motion aanpakt, is werkelijk next level.
Tip: Ben je iets minder culinair aangelegd en wil je graag van een klank- en lichtspektakel genieten, zonder teveel gastronomische tierlantijntjes? Of krijg je na je diner maar niet genoeg van het audiovisuele spektakel? Dan ben je eveneens van harte welkom bij de buren van Motion Experience, dat eveneens in het Plaza Center ligt. Deze immersive 360° experience ontvoert je naar een wereld van beeld, geluid en interactie en doet je even alle realiteit rondom je vergeten.
Van Abbemuseum: Moderne kunst kijken… maar ook ruiken én voelen
Op de oevers van de Dommel, het kabbelende riviertje dat dwars door Eindhoven stroomt, bezoeken we daags nadien het Van Abbemuseum. Van dit museum met hedendaagse kunst zal je allesbehalve in slaap dommelen, want de werken prikkelen er letterlijk al je zintuigen. Tijdens de expositie Dwarsverbanden – die nog tot 1 juli 2025 loopt – kan je niet alleen kunst kijken, maar ook ruiken en zelfs voelen! Hiermee wil het museum kunst voor iedereen toegankelijk maken, ook voor mensen met een beperking.
Zo liggen er naast het schilderij ‘De Zaaier’ van Constant Permeke geurkaartjes te grijp, waarmee je de Vlaamse akkers van weleer tot in Eindhoven kan ruiken. En bij ‘Buste de Femme’ van Pablo Picasso bijvoorbeeld moet je dan wel braaf je handen thuis houden bij de kubistische deerne op het originele doek, maar haar iets meer rondborstige dubbelgangster ernaast mag je zoveel betasten als je zelf maar wil. Gewoon overal waar je een groen handje ziet.
Tip: Stap in het museum zeker ook eens de ‘zingende’ lift in, een ware belevenis voor je oren.
Down Town Gourmet Market: Trendy markthal met 20 keukens van over de hele wereld
Van al dat kunst kijken, voelen, ruiken en horen hebben we best wel honger gekregen. Tijd om ook eens iets te proeven! Daarvoor gaan we naar Down Town Gourmet Market, een overdekte markthal midden in de bruisende binnenstad van Eindhoven, met ruime keuze uit een twintigtal eetkraampjes: Van Libanees en Vietnamees tot… Kees! Die laatste is trouwens een ijssalon dat ’s lands beste ijsjes beweert te serveren. Tiens, waar hebben we dat nog gehoord?
Ook al is het niet zo druk tijdens ons bezoek, toch heerst er een gevoel van bedrijvigheid. “Laat dat nu juist de bedoeling zijn”, propageert Pim van Down Town Gourmet Market, terwijl we aan het smullen zijn van heerlijke fingerfood van Libee, sushi van Miss Temaki en spring rolls van Vietnamama. “We willen hier net datzelfde gevoel creëren van op een wervelende markt, waar klanten tussen de marktkraampjes krioelen en ambachtslieden naarstig vanachter de toonbank hun beste spijzen aanprijzen”, gaat hij trots verder. Wel, daar zijn ze hier alleszins aardig in geslaagd.
Tip: Even geen zin hebt om zelf doorheen de markthal te krioelen? Dan kan je ook gewoon een tafeltje uitkiezen en je gewenste gerechten naar believen bestellen via de QR-code op de tafel. Men komt je bestelling dan enkele minuten later aan je tafel serveren, terwijl jij gewoon kan blijven zitten. Reserveren is niet mogelijk. Het principe is first come, first served.
GLOW: Jaarlijks lichtfestival in Eindhoven
Hoewel Philips het er jaren geleden al voor bekeken hield, licht Eindhoven in de maand november nog steeds helemaal op tijdens het jaarlijkse lichtkunstenfestival GLOW. De hele binnenstad transformeert dan een week lang in één grote lichtinstallatie, waar je het spontaan gloeiend heet van krijgt.
Dutch Design Week
Het is in Eindhoven bijlange niet alleen Philips wat de klok slaat. Er is ook veel oog voor kunst en design. Ieder jaar, aan het einde van de maand oktober, zakken meer dan 350.000 mensen van heinde en verre naar de Noord-Brabantse stad af voor de Dutch Design Week. Overal in de stad tref je dan negen dagen lang workshops, seminaries en tentoonstellingen aan in het teken van Nederlands design. Er worden ook gegidste design tours georganiseerd.
Koffers pakken en wegwezen
Hoe naar Eindhoven reizen?
Wij spoorden vlot en comfortabel met de trein naar Eindhoven. Reken vanuit Brussel-Zuid op 2,5u en vanuit Antwerpen-Centraal op 1,5u, inclusief één overstap in Breda. Ieder uur is er wel een intercitytrein. Reserveren is niet nodig (b-europe.com).
Hoe in Eindhoven rondreizen?
De binnenstad van Eindhoven valt heel gemakkelijk te voet te verkennen. Het gros van de bezienswaardigheden ligt meestal maar op een kwartiertje wandelen van elkaar. Strijp-S en Strijp-R liggen iets verder van het centrum weg. Daarvoor neem je best een fiets. Die kan je vaak via je hotel regelen, al dan niet mits een supplement.
Waar overnachten in Eindhoven?
Wij verbleven in het kunstzinnige WestCord Hotel Eindhoven, een strategisch gelegen viersterrenhotel in de schaduw van de Lichttoren, op slechts vijf minuten wandelen van het centraal station, het Philips Museum en de binnenstad van Eindhoven.
Ontdek hier meer tips om te overnachten in Eindhoven (coming soon).
Eten, drinken en feesten in Eindhoven
Een stad beleven doe je niet alleen door van de ene bezienswaardigheid naar de andere te hollen. Nee, een stad moet je ook proeven. Letterlijk! En dat is in Eindhoven niet anders. Check alvast onze tips met 12 karakteristieke cafés, restaurants en culinaire concepten in Eindhoven, die je instant doen watertanden om in de Lichtstad uit eten te gaan, iets te gaan drinken of misschien wel meer!
ⓘ Meer weten over Eindhoven? Check dan de website thisiseindhoven.com!
Overzichtskaart
Met dank aan Eindhoven365 voor de uitnodiging en het organiseren van dit waanzinnig weekendje Eindhoven.
0 reacties op “Weekendje Eindhoven: 48u in de lichtstad van de Lage Landen”