Bibi Khanum moskee gezien vanaf de Hazrat Khizr Moskee
Oezbekistan Stad UNESCO

9 x Samarkand, het culturele hart van de oude Zijderoute

Aanbeland in de parel van de Zijderoute

Wil je de ware parels van de historische Zijderoute in Oezbekistan ontdekken? Dan mag het markante Samarkand zeker niet op je lijstje ontbreken. De stad bulkt immers van de Perzische paleizen, mausolea met machtig mooie mozaïek en moskeeën die de tand des tijds goed hebben weten te doorstaan. Het levert Samarkand terecht een plaatsje op de werelderfgoedlijst van UNESCO op. Geloof me: je komt er haast ogen te kort!

Last updated on april 16th, 2024

Samarkand, een stad met een rijke geschiedenis

Langzaamaan tuft de Afrosiyob uit Tasjkent zijn eindstation Samarkand binnen. Eens het station buiten, murwen we ons een weg doorheen de bedelende taxichauffeurs, die elkaar jachtig verdringen. Precies als een bende stadsduiven die vechten om wat broodkruimels, zijn het. Wij beproeven ons geluk echter wat verder weg van het station, waar we aan een drukke baan achter voorbijrijdende taxi’s hengelen. En met succes! Niet veel later stopt er al één. Veel goedkoper dan de taxi’s aan het station, waar men soms het dubbele van de prijs durft vragen. De snoodaards!

Afrosiyob in het station van Samarkand
De hypermoderne Afrosiyob heeft zonet vanuit Tasjkent zijn eindbestemming Samarkand bereikt

Het lokale leven in de Siab Bazaar

Samarkand is met ongeveer een half miljoen inwoners de tweede grootste stad van Oezbekistan, na Tasjkent. Eens de bagage in ons hotel gedropt, starten we onze verkenning van de stad in de bruisende Siab Bazaar, een deels overdekte markt waar de inwoners van de stad hun groenten, fruit en andere levensmiddelen komen inslaan. Heel wat leven in de brouwerij hier. Marktkramers schreeuwen ons luidkeels toe, in de hoop om toch maar een kilo van hun vogelzaad aan ons te verkocht te krijgen. Maar wij zijn toch aan iets voedzamers toe en bedanken vriendelijk voor het aanbod.

Kraam met noten in de Siab Bazaar
Siab Bazaar

Oezbeekse soep bij Kyzyl Chaixona

Wij gaan lunchen bij Kyzyl Chaixona, een traditioneel theehuis te midden van de levendige markt. Het terras met prachtig houten afdak zit nochtans afgeladen vol. Geen probleem, denkt één van de diensters, een gezette oma met een mond vol zilveren tanden. Zij regelt het wel even. Ze puzzelt enkele locals samen aan één tafel en nog geen minuut later presenteert de gedreven dame ons trots een beschikbaar tafeltje. We worden er als ware koningen onthaald. Ergens misschien wel wat gênant, maar iedereen lijkt zich wel in deze oplossing te schikken.

De tafels zelf zijn trouwens ook typisch Oezbeeks. De banken waar we opzitten lopen namelijk onder de tafel door, waardoor je hier in kleermakerszit tafelt. Een tapchan, noemt men dit hier. Niet veel later slurpen we dan van een heerlijk dampende shurpa, een typisch Oezbeekse maaltijdsoep met groenten en stukjes smoutzacht lamsvlees. Ons bezoek aan Samarkand kan nu al niet meer stuk!

Theehuis Kyzyl Chaixona, in de Siab Bazaar
Kyzyl Chaixona
Siab Bazaar met moslim die groenten koopt
Een drukte van jewelste in de bruisende Siab Bazaar
Shurpa, typisch maaltijd soep in Oezbekistan, bij Kyzyl Chaixona in Samarkand
Shurpa, een typisch Oezbeekse maaltijdsoep

Bibi Khanum-moskee: een ‘bescheiden’ valentijnscadeau

Na de lunch springen we binnen bij de buren van de Siab Bazaar: De Bibi Khanum-moskee, het eerste historische juweel van Samarkand dat we bezoeken. De toegangspoort alleen al is impressionant te noemen. Een soort van ‘Arc de Triomphe’, bekleed met wel duizenden mozaïekjes in marineblauwe, beige en turquoise tinten, schermt het gebedshuis van de buitenwereld af. De eigenlijke houten deur waarlangs we het domein betreden, lijkt nog maar een postzegel groot in vergelijking met de riante voorgevel. Allesbehalve een postzegel is de uit de kluiten gewassen Koran, die onder een grote glazen stolp het midden van het lommerrijke binnenplein van de moskee siert.

De moskee, daterend van het einde van de 14e eeuw, is werkelijk van een verbluffende schoonheid. Ooit was het zelfs de grootste ter wereld. De opdracht om de moskee te bouwen kwam van Bibi Khanum, de vrouw van de Turks-Mongoolse krijgsheer Timoer Lenk. Het was bedoeld als welkomstgeschenk voor haar man, die net op de terugreis was van een ‘businesstrip’ naar India. Maar er was toch een kleine kink in de kabel…

De architect van de moskee had immers een oogje op Bibi. Op een gegeven moment profiteerde hij van Timoers afwezigheid en vroeg haar stoutmoedig om een kus op de wang. Daar zei ons Bibi geen neen tegen, waarop ze prompt haar lippen in zijn kaak drukte. Zo intens zelfs, dat er bij Timoers thuiskomst naar verluidt nog steeds een rode plek op de wang van de architect nazinderde. Timoer rook onraad en liet de man dan maar meteen executeren, kwestie van geen verdere risico’s te nemen. En Bibi dan? Die kwam er gewoon met een Bijbelse preek van af.

Voorkant van de Bibi Khanum Moskee
Bibi Khanum-moskee
Eén van de koepels van de Bibi Khanum Moskee
Siab Bazaar in Samarkand met op de achtegrond de Bibi Khanum Moskee
Bibi Khanum moskee, gezien vanaf de Hazrat Khizr Moskee, domineert de skyline van Samarkand
Bibi Khanum moskee, gezien vanaf de Hazrat Khizr-moskee

Hazrat Hizr Moskee & Shah-i-Zinda

Via een splinternieuwe voetgangersbrug die een drukke weg overspant, bereiken we de keurig gerestaureerde Hazrat Hizr Moskee. Islom Karimov, de allereerste president van het sinds 1991 onafhankelijke Oezbekistan, vond hier in 2016 zijn laatste rustplaats. Samarkand was dan ook zijn geboortestad. Zijn bescheiden, vierkante mausoleum in traditionele islamitische stijl pronkt op het centrale plein van de moskee en is gratis te bezichtigen. Om de tien minuten gonst er over het plein een gebed, wat er voor een best wel serene sfeer zorgt.

Onze volgende stop is Shah-i-Zinda, de levendige necropolis van Samarkand, dat te midden van een nog veel grotere moslimbegraafplaats ligt. Levendig is misschien niet het meest toepasselijke woord, maar druk is het er anders wel. En dat is ook terecht, want de dodenstad is gewoon te mooi voor ogen. Bijgevolg is het ook één van de grootste toeristische trekpleisters in Samarkand.

Tip: Wil je de massa toeristen liever ontwijken? Dan kom je hier best ’s ochtends vroeg of ’s avonds tegen sluitingstijd. Nu is het soms wel drummen geblazen.

Shah-i-Zinda in Samarkand
Shah-i-Zinda
Ingang van necropolis Shah-i-Zinda
Ingang van Shah-i-Zinda
Twee gesluierde vrouwen tussen de mausolea van necropolis Shah-i-Zinda
Shah-i-Zinda telt tientallen mausolea, bekleed met prachtige mozaïekmotieven in vijftig tinten blauw

Mausoleum van Kusam ibn Abbas, de neef van de Profeet Mohammed

Vanaf de hoofdingang loopt een smalle weg trapsgewijs de heuvel op, met aan weerskanten tal van eeuwenoude mausolea. De schilderachtige gevels van mozaïek glunderen in hun vijftig tinten blauw en glinsteren feeëriek in het warme zonlicht. Heel wat edelen uit de Timoeridendynastie liggen hier trouwens begraven. Bibi Khanum niet. Zij kreeg haar privémausoleum recht tegenover de Bibi Khanum-moskee, haar eigen valentijnscadeau.

Shah-i-Zinda lijkt wel een stad op zich, maar dan zonder ook maar één levende ziel onder haar inwoners. De oudste gebouwen, daterend van de 14e eeuw, vind je achteraan in het complex. Daar staat een prachtig ensemble van drie royaal gedecoreerde mausolea naar elkaar gericht, precies alsof ze wachten op een vierde om te kaarten.

In de necropolis slenteren we ook even binnen in het minuscule Mausoleum van Kusam ibn Abbas, de neef van de Profeet Mohammed. Naar ’t schijnt zou hij hier begraven liggen, al is men dat niet 100% zeker. De gedenkruimte is wel allesbehalve ruim te noemen. Ik stoot net mijn hoofd nog niet tegen het petieterige deurportaal bij het binnenkomen. Het lijkt er wel een kruipkelder. Maar een mooie dan toch wel. Schrik trouwens niet wanneer er hier uit het niets een mufti een gebed start!

Xavier Samyn voor een mozaïekmuur in necropolis Shah-i-Zinda
Kikkerperspectief van drie mausolea in necropolis Shah-i-Zinda

Op de foto met Islom Karimov

We wandelen terug richting het centrum van Samarkand en flaneren daarbij over de toeristische Tashkent Street, een ‘verkeersvrije’ laan vol souvenirwinkels, die de Siab Bazaar en de grote moskee van Bibi Khanum enerzijds met Registan anderzijds verbindt (zie verder). Wel uit je doppen kijken hier, want de elektrische shuttlebusjes, die sloten luie toeristen aan- en afvoeren, maaien je hier haast van de weg.  

In Samarkand is men Islom Karimov duidelijk nog lang niet vergeten. Tal van toeristen, voornamelijk Oezbeken, gaan er immers met hun breedste glimlach op de foto bij het standbeeld van hun president zaliger. Maar liefst 15 jaar was hij er aan de macht. Ook wijzelf genieten trouwens heel wat aandacht. Ineens stappen enkele lokale jongeren op ons af en vragen ietwat verlegen of ze met óns op de foto mogen. Wat vreemd, we lijken hier wel Hollywoodsterren in Oezbekistan. Blijkbaar zijn westerse toeristen hier nog een zeldzaamheid, want we zouden die vraag nog wel een paar keer gesteld krijgen.

Registan: Hét symbool van de Zijderoute

Na de fotoshoot – er volgt nog net geen signeersessie – bereiken we dan eindelijk hét kroonjuweel van Samarkand, dé bezienswaardigheid die menige cover van reisgidsen over Oezbekistan siert, dé locatie waarvoor je in eerste instantie naar dit prachtige land afreist: Registan. Drie antieke madrassa’s – dit zijn islamitische  scholen – flankeren er een weids rechthoekig plein en vormen hét symbool van de legendarische Zijderoute. Registan fungeerde dan ook letterlijk als een kruispunt op deze historische handelscorridor die eeuwenlang Azië met Europa en het Midden-Oosten verbond. Het zou zelfs goed kunnen dat ook Marco Polo hier ooit voorbij kwam. Tegenwoordig is Registan voor Oezbekistan wat Petra voor Jordanië is. Of wat de Taj Mahal voor India is. Een niet te missen monument!

Registan in Samarkand bij zonsondergang
Registan

Ulug Beg: Meester in de wiskunde en astronomie

Eens de kassa voorbij, dringen we eerst binnen in de Ulug Beg Madrassa, de linkse en tevens de oudste van de drie. Het was Ulug Beg, de kleinzoon van krijgsheer Timoer Lenk, die deze islamitische school in de 15e eeuw liet bouwen. Ulug Beg was de gedoodverfde troonopvolger in de Timoeridendynastie en werd na het overlijden van zijn vader nillens willens tot staatshoofd van Transoxanië gekroond, een gebied dat overeen komt met het huidige Oezbekistan en delen van wat nu Kazachstan, Tadzjikistan en Turkmenistan is. Samarkand was er de hoofdstad van.

Maar de politiek kon Ulug eigenlijk worst wezen. Hij verdiepte zich liever in wiskunde en astronomie en wilde van Samarkand vooral een intellectueel centrum van wetenschap maken. Vandaar dus zijn initiatief om deze ‘school’ hier op te richten. De beeldige binnenkoer van de madrassa huisvest tegenwoordig dan wel een cluster van souvenirwinkels, het blijft een wonderbaarlijk mooi monument om met volle teugen te bewonderen. Binnen in de gebouwen huist er ook een kleine tentoonstelling, waar je wat meer te weten komt over Ulug Beg’s leven en werk, en over astronomie.

Binnenplein Ulug Beg Madrassa in Registan
Binnenplein van de Ulug Beg Madrassa
Zon straalt doorheen een poort van de Ulug Beg Madrassa in Registan
Ulug Beg Madrassa
Museum over Ulug Beg in Registan met wassen beelden
Ulug Beg in ‘hoogsteigen persoon’
Sher Dor Madrassa in Registan, Samarkand
Sher Dor Madrassa

De Tilla-Kari Madrassa, ofwel de vergulde madrassa

De middelste madrassa van de drie, de Tilla-Kari Madrassa uit de 17e eeuw, noemt men ook wel de ‘Vergulde Madrassa’. En dat is nog niet eens gelogen ook. Via het binnenplein van de madrassa belanden we bij de gelijknamige moskee, die zijn positie binnen het complex al enigszins verraadt door zijn ballonvormige, turquoise koepel. Veel goud valt er in eerste instantie niet te bespeuren, maar wacht maar tot je binnen bent.

Het sobere uiterlijk van de moskee doet absoluut niet vermoeden hoe onwaarschijnlijk mooi de koepel er langs binnen uitziet. Het kleurenpallet van bladgoud en felblauwe mozaïek, in geometrisch perfecte cirkelvormen, doet mij nog net niet in hypnose belanden. Ik kan wel naar boven blijven staren. Vier biddende moslims voor mij doen intussen net het tegenovergestelde. Ze maken een diepe buiging en gaan vervolgens synchroon knielen voor de royaal vergulde mihrab, de gebedsnis in de westelijke muur.

Kikkerperspectief van de binnenkant van de koepel van de Tilla Kari Moskee in Registan
Binnenzijde van de koepel in de Tilla Kari-Moskee
Vier mannen bidden in de Tilla Kari Moskee in Registan
Gebed in de Tilla Kari-moskee

Een bedroevend klank- en lichtspel

Registan oogt al erg sprookjesachtig overdag, maar ook ’s avonds belooft de plek er magisch uit te zien, dankzij een indrukwekkend klank- en lichtspel. Dat was toch wat we lazen. Willen we voor geen geld missen, denken we dan. In afwachting van het ‘spektakel’ gaan we dan maar een hapje eten bij Labi G’or, aan de overzijde van de straat. Naar Oezbeekse normen misschien ietwat duur, maar naar westerse normen nog steeds spotgoedkoop. En nog lekker ook. We laten naar believen een schotel met sjasliek aanrukken, verrukkelijke vleesspiesjes van lam, rund of kip vanop de BBQ. Een ware delicatesse in Oezbekistan!

Maar hoe hooggespannen onze verwachtingen ook waren, de ‘klank- en lichtshow’ bij Registan is eerlijk gezegd maar bedroevend te noemen. De drie madrassa’s rond het plein baden in een dansende lichtsluier, bestaande uit alle kleuren van de regenboog. Een beetje op het randje van kitsch zelfs. Het doet de onroerende antiquiteiten niet bepaald eer aan.

Door de boxen weerklinkt intussen ook een soort van stadshymne – een kwelende “Samarkand, Samarkand” – die ons er ‘gelukkig’ even aan doet herinneren waar we precies zijn. Had ik op Lissabon gegokt, dan had ik de treurige muziek ongetwijfeld als fado omschreven. Gelukkig is het ‘lichtspektakel’ al om 21u ten einde en ontsteekt er vervolgens een meer neutrale belichting die de drie monumenten weer volop in eer herstellen.

Lichtspektakel bij Registan
Registan tijdens het ‘kitscherige’ lichtspektakel…
Registan bij nacht
…en na het lichtspektakel. Oordel zelf maar wat je het mooiste vindt.
Sher Dor Madrassa in Registan bij nacht, Samarkand
Sher Dor Madrassa

Gur-i-Emir: Het graf van krijgsheer Timoer Lenk

De volgende ochtend starten we al kuierend over de weelderig groene University Boulevard. Die mondt uit op een groot, half rondpunt, met in het midden ervan het standbeeld van een zittende Timoer Lenk. Vanop zijn troon staart hij in de richting van zijn eigen mausoleum: Gur-i-Emir, aan de andere kant van een fraai park. Ook zijn kleinzoon Ulug Beg ligt daar trouwens begraven, nadat Ulugs bloedeigen zoon hem eerder de keel had laten oversnijden. Van je familie moet je het hebben.

Standbeeld van Timoer Lenk
Timoer Lenk
Gur-i-Emir mausoleum
Gur-i-Emir

De meterslange grafkist van Daniel

We trekken verder naar het noordoosten van Samarkand. We laten daarbij de archeologische site van Afrosiyob links liggen, want veel meer dan een hoop verdwaalde stenen valt daar ons inziens toch niet te zien. Net na een brug over een klein riviertje draaien we linksaf, naar de plaats waar het mausoleum van de Bijbelse profeet Daniel (Khoja Daniyor Mausoleum) schuilhoudt. In tegenstelling tot de pracht en praal van de vele graftombes die we eerder zagen, blinkt die van Daniel vooral uit in eenvoud. Maar binnenin de tombe schuilt een wel heel opmerkelijke sarcofaag, één van maar liefst 18 meter lang!

Niet dat Daniel zo’n grote mens was, maar volgens de legende groeit zijn morsdode lichaam nog steeds met 5 cm per jaar. Men bouwde de sarcofaag voor de zekerheid dan maar iets langer dan in eerste instantie nodig was, kwestie van wat marge te hebben. Al zou Daniel volgens die theorie intussen al langer dan 100 meter lang moeten zijn. Hij stierf immers reeds zo’n 2500 jaar geleden. Men is zelfs niet zeker of Daniel überhaupt wel hier begraven ligt. De Iraanse stad Susa claimt immers dat hij bij hén zijn laatste rustplaats vond. Je zou je voor minder in je graf omdraaien, waar die ook mag liggen.

Park nabij het Khoja Daniyor Mausoleum
Park nabij het Khoja Daniyor Mausoleum, iets buiten het centrum van Samarkand
Lange doodskist van de bijbelse figuur Daniel
De 18 meter lange grafkist van Daniel

Ulug Beg Observatorium

Iets verderop, al een flink eind buiten het centrum, botsen we dan op het Ulug Beg Observatorium. Hier stond in de 15e eeuw een indrukwekkend ovaal gebouw van wel drie verdiepingen hoog, met binnenin tal van astronomische instrumenten. Slechts één daarvan overleefde de tand des tijds: een kolossale stenen boog, die grotendeels onder de grond wegsteekt en pas in 1908 door een Russische archeoloog werd blootgelegd.

Ulug Beg en zijn team van wetenschappers bestudeerden hier met deze telescoop avant-la-lettre de rotatie van de Aarde en de positie van de hemellichamen. Zo slaagden ze er bijvoorbeeld in om de werkelijke tijdsduur van een jaar te berekenen, met een nauwkeurigheid die extreem dicht aanleunt tegen wat we vandaag weten. Sterk voor die tijd! Buiten de resten van de telescoop valt er voor de rest maar weinig te beleven. Er is wel een klein museum dat wat meer uitleg over het vroegere observatorium verschaft en beslist een bezoekje waard is.

Maquette van hoe het Ulug Beg Observatorium in Samarkand er vroeger uitzag
Maquette van hoe het Ulug Beg Observatorium in Samarkand er vroeger uitzag
Restanten van de telescoop in het Ulug Beg Observatorium
Restanten van de telescoop in het Ulug Beg Observatorium

Lees het vervolg van onze rondreis doorheen Oezbekistan: Khiva, de dhiva van de Zijderoute


Koffers pakken en wegwezen

Hoe naar Samarkand reizen?

De poort tot Oezbekistan is de internationale luchthaven van Tasjkent.

Met het vliegtuig

  • Wij vlogen met Turkish Airlines naar Tasjkent, met een overstap op de splinternieuwe luchthaven van Istanboel. De Turkse luchtvaartmaatschappij heeft daarnaast ook een rechtstreekse verbinding tussen Istanboel en de luchthaven van Samarkand
  • Vanuit Parijs en Frankfurt kan je ook rechtstreeks naar Tasjkent vliegen met Uzbekistan Airways, de nationale luchtvaartmaatschappij van Oezbekistan. Hier kan je eventueel overstappen op een vlucht naar Samarkand.

Tip: Beschik je over wat meer tijd? Las dan misschien eens een stopover in Istanboel in. Turkish Airlines biedt interessante formules aan die een bezoekje aan deze bruisende stad wel heel verleidelijk maakt / turkishairlines.com.

Airplane of Uzbekistan Airways at the airport of Nukus at night

Per trein

Tussen Tasjkent, Samarkand en Buchara rijdt er enkele malen per dag een moderne hogesnelheidstrein, met de poëtische naam Afrosiyob. Dit is veruit de snelste en meest comfortabele optie om tussen deze steden te sporen.

Het station van Samarkand ligt spijtig genoeg wel een heel eind uit het centrum. Er is een tram die min of meer naar het centrum gaat (lijn 1) en zijn eindhalte vlakbij de Siab Bazaar heeft. Tickets koop je op de tram bij de chauffeur.

Een andere optie is door een taxi van en naar het station te nemen. Maar vermijd daarbij misschien wel de opdringerige taxichauffeurs aan het station, die azen op de aankomende treinreizigers en vooral aan toeristen vaak het dubbele van de standaardprijs aanrekenen.

Tip: Ga iets verder weg van het station een taxi ronselen of regel er één via je hotel. Of reserveer een transfer via GetYourGuide.

Station van Samarkand in Oezbekistan tijdens de nacht
Station Samarkand

Hoe je in Samarkand verplaatsen?

Openbaar vervoer is niet echt aanwezig in Samarkand, of toch niet op maat van de toerist. Het grootste deel van de stad kan je heus wel te voet verkennen. En anders is de taxi de voornaamste manier om je binnen de stad te verplaatsen.

Taxi

Officiële taxi’s hebben een gele kleur. Maar iedere auto is eigenlijk een potentiële taxi hier. Ga langs een bij voorkeur drukke baan staan en steek je arm uit. Binnen de minuut stopt er meestal wel iemand. Gewoon even een prijs afspreken met de chauffeur en je bent vertrokken.

De app Yandex – zeg maar de lokale Uber – is in Oezbekistan aan een sterke opmars bezig. Alleen kunnen buitenlanders deze app helaas (nog) niet gebruiken. Wat je wel kan doen, is een local aanspreken (bijvoorbeeld in je hotel of op restaurant) die voor jou dan via zijn of haar app een transfer kan regelen. Die persoon communiceert je dan de nummerplaat van de auto die je komt oppikken en de prijs van de gereserveerde rit. Betalen doe je zelf (cash) bij de chauffeur. Simpel en spotgoedkoop!

Tram

Samarkand beschikt over een klein tramnet met twee lijnen. Buiten eventueel de tram tussen het station en het centrum van Samarkand (Siab Bazaar), ga je die hier verder normaal gezien niet nodig hebben.

Waar overnachten in Samarkand?

Wij verbleven in Arba Hotel, een eenvoudige maar best wel charmante en kwalitatieve accommodatie, in één van de rustige buitenwijken van Samarkand. Langs buiten ziet het hotel er wat uit als een islamitisch paleis, met op de hoek van het gebouw een kleine minaret. Naar Registan is het vanaf het hotel een half uurtje wandelen. Van en naar het treinstation regel je best een taxi.

Exterieur van hotel Arba in Samarkand
Hotel Arba
Lobby in hotel Arba
Lobby
Tweepersoonskamer in hotel Arba
Tweepersoonskamer

Tips om iets te eten of te drinken in Samarkand

Eten en drinken in Samarkand is totaal niet duur, net zoals in de rest van Oezbekistan. Voor € 4 à € 5 per persoon heb je er al je buikje rond gegeten. Hoewel Oezbekistan een islamitisch land is, vind je er toch wijdverspreid alcoholische dranken. Voor een biertje betaal je meestal maar € 1.

De Oezbeekse keuken is werkelijke overheerlijk. Onder meer plov, lagman, samsa, shurpa en lavash behoren tot de lokale specialiteiten. Dit zijn niet echt volledige gerechten op zich, maar eerder een soort van snacks. Het leuke is om – zeker wanneer je met meerdere mensen bent – verschillende gerechtjes te bestellen om dan te delen met elkaar.

  • Plov: Rijstgerecht met traag gegaard lamsvlees, wortel, rozijnen, oosterse kruiden (zoals saffraan) en naar wens een hardgekookt kwarteleitje erbij. Plov wordt traditioneel in een kazan bereidt, een grote wokpan dat langs onder verhit wordt met een houtvuur, en kan je wat zien als het Oezbeekse antwoord op de Spaanse paella.
  • Lagman: Een noedelsoep met stukjes vlees en groenten.
  • Samsa: Een bladerdeegpasteitje, opgevuld met gestoofd gehakt en ajuin. Traditioneel wordt samsa in een rechtopstaande oven uit klei gebakken. De pasteitjes worden daarbij tegen de wand van de oven geplakt en eens gaar met een grote spatel er weer van geschraapt.
  • Shurpa: Groentesoep met stukjes traag gegaard lamsvlees.
  • Lavash: Een soort van wrap.
  • Sjasliek: Vleesspiesjes van kip, rund of lam die boven een houtskoolvuur gebakken worden.
Typische gerechten uit Oezbekistan
Enkele typische gerechten uit Oezbekistan, met de klok mee vanaf boven: lavash, een Grieks slaatje (sic), samsa en plov
Sjasliek op de grill van restaurant Kyzyl Chaixona
Sjasliek wordt boven een houtskoolvuur gebakken

Enkele leuke adresjes in Samarkand

  • Kyzyl Chaixona is een laagdrempelig theehuis en restaurant, te midden van de levendige Siab Bazaar. Een absolute aanrader is hun shurpa, maar er is ook sjasliek, verrukkelijke vleesspiesjes van boven het houtskoolvuur.
  • Sharq Shirinliklari Oriental Sweets ligt goed verstopt in de toeristische Tashkent Street. Vanaf de straat sluip je doorheen een poort – de naam van de eettent staat boven de poort – tot op een schaduwrijke binnenplaats. Op de kaart tal van lokale specialiteiten om te delen met elkaar.
  • Labi G’or ligt recht tegenover Registan en is meer op toeristen gericht, al is het er best wel gezellig om te tafelen. Neem bij voorkeur een tafeltje op de op het overdekte terras op de eerste verdieping. De sjasliek wordt hier op de stoep voor het restaurant bereidt.
  • Loft Premium Café is een hip en trendy vleesrestaurant, iets buiten het stadscentrum van Samarkand. Meer een westerse keuken hier, maar wel een echte aanrader wanneer je de Oezbeekse klassiekers even beu gegeten bent. Ga hier voor de cheeseburger. De chef komt je burger op spectaculaire wijze aan tafel afwerken met een dikke laag gesmolten kaas.
  • Zin in een aperitief of digestief in een knusse setting? Dan moet je ongetwijfeld in de Blues Bar zijn, enkele huizen naast Loft Premium Café. Het interieur van deze intieme bar is wat in het thema van jazz, met verschillende muziekinstrumenten en vintage affiches aan de muren en aan het plafond. De toog zelf stelt een grote piano voor. Precies een klein jazzmuseum!
Ingang van restaurant Oriental Sweets in Samarkand
De ingang van Oriental Sweets heeft wat weg van een mausoleum
Binnenplein van restaurant Oriental Sweets
Eens door de poort, kom je op een lommerrijk binnenplein terecht, waar het heerlijk toeven is
Restaurant Labi Gor in Samarkand
Restaurant Labi Gor
Cheeseburger bij restaurant Loft Burger in Samarkand
Loft Burger
Interieur van de Blues Bar in Samarkand
Blues Bar

Goed om weten

Taal

Oezbeeks is er de officiële taal, die nauw verwant is aan het Turks. Sinds de val van de Sovjet-Unie worden aanduidingen meer en meer in het Latijnse alfabet geschreven, wat het voor toeristen eenvoudiger maakt om te navigeren in het land. Toch is het niet slecht om wat kennis van het Cyrillische alfabet op te scharrelen. Heel wat Oezbeken spreken ook Russisch, vooral de oudere bevolking dan. Engels is nog niet zo wijdverspreid, maar steeds meer jongeren zijn die taal wel machtig.

Munteenheid en prijzen

In Oezbekistan betaal je met de Sum (UZS). Voor 1 Euro heb je ongeveer 12.000 Sum. Wanneer je er geld afhaalt, voel je je dus heel even een miljonair. Op de meeste plaatsen in Samarkand kan je eenvoudigweg met de kaart betalen, maar voorzie voor de zekerheid toch ook iets van cash.

Prijzen zijn naar West-Europese normen laag in Oezbekistan. Voor een maaltijd op restaurant betaal je zo’n € 4 à € 5 en een halve liter bier heb je meestal al voor € 1.

Oezbeekse bankbiljetten, SUM, UZS

Overzichtskaart



Deze trip combineren

Vooraleer we naar Samarkand afzakten, bezochten we eerst de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent.

Nadien reisden we van Samarkand dan verder naar Khiva, nog zo’n belangrijk bolwerk langsheen de legendarische Zijderoute.

Veel toeristen lassen daartussenin ook nog een bezoek aan de feeërieke stad Buchara in, maar wij pasten daarvoor. De genoemde steden bereik je het best per (nacht)trein (zie In het spoor van de Zijderoute: Oezbekistan per trein).

Vanuit Khiva trokken wij dan nog verder naar het noordwesten van Oezbekistan, naar de autonome regio Karakalpakstan en het wegkwijnende Aralmeer. Een must do voor de fans van dark tourism.

Beschik je over nog wat meer tijd? Dan kan je een rondreis door Oezbekistan verder nog uitbreiden met een verkenning van de andere ‘stans’: Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan.

Ontdek meer van Op Congé met Xavier

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder