De internationale luchthaven van Helsinki mag je hier dan misschien “welcome to HEL” heten, het vagevuur is de Finse hoofdstad allerminst. Meer nog: Helsinki is juist een hemelse plek om enkele dagen te vertoeven, met tal van bezienswaardigheden. Wat je precies kan doen en zien in Helsinki? Wel, dat vertel ik je aan de hand van de volgende 14 tips!
14 bezienswaardigheden die je niet mag missen in Helsinki
Oodi – De bibliotheek van Helsinki
In 2019 schonk Helsinki haar inwoners, ter ere van het 100-jarige bestaan van Finland, een pracht van een cadeau: een splinternieuwe bibliotheek, ‘Oodi’ gedoopt. Letterlijk vertaald uit het Fins betekent de naam eenvoudigweg ‘ode’. En dat is het ook: Een ode aan de mens, de kennis en dus ook aan de democratie. Want kennis is nu eenmaal macht.
Oodi huist in een knap staaltje van hedendaags Fins design en vormt een ware streling voor het oog. Een indrukwekkende luifel, bekleed met wel honderden houten latten, siert er monumentaal de hoofdingang. Twee roltrappen tillen je dan naar de bovenste verdieping, waar je vervolgens naar hartenlust kan verdwalen in het labyrint aan boekenrekken.
Oodi is in alle opzichten een boekennirvana. Het sneeuwwitte, golvende plafond van de bibliotheek stelt een lichtbewolkte hemel voor, met hier en daar een bescheiden opklaring in de vorm van een dozijn cirkelvormig dakramen. Maar donker is het er allerminst. De grote raampartijen langs de zijkanten doen de bibliotheek immers bulken van het daglicht. En toch ook niet teveel! De sneeuwvlokachtige vlekken op de ramen breken immers het invallende zonlicht zodanig, dat de boeken toch wat gespaard blijven van het schadelijke UV-licht.
Meer dan een bibliotheek alleen
Maar Oodi is nog veel meer dan een bibliotheek alleen. Naast boeken uitlenen, kan je er bijvoorbeeld ook op groot scherm komen gamen, kookcursussen volgen of geven, je eigen gadgets laten boetseren door een 3D-printer of zelfs een professioneel uitgeruste muziekstudio afhuren. Het gebruik van de meeste faciliteiten is bovendien gratis, mits reservatie. Niet verwonderlijk dus dat het hier gonst van de activiteit. Oodi is werkelijk een stad in de stad.
Oodi is publiek toegankelijk. Je hoeft dus geen toegang te betalen of over een pasje te beschikken om de bibliotheek en al haar faciliteiten te bezoeken. Pas wel op voor de bibiotheekrobots! Deze geautomatiseerde wagentjes rijden immers kriskrak doorheen de bibliotheek om ingeleverde boeken terug naar hun voorziene plaats te brengen.
Nationaal Museum van Finland
Het Nationaal Museum van Finland (Suomen kansallismuseo) opende zijn deuren al in 1916 en is daarmee ongeveer even oud als de Finse staat zelf, die in 1917 het daglicht zag. Het museum huist in een charmant gebouw in romaanse stijl, al van ver te herkennen aan zijn grote, kerkachtige toren. Kijk in de inkomhal van het museum zeker ook eens omhoog! Boven je ontdek je immers een kleurrijke koepel, bekleed met enkele prachtige fresco’s die de Kalevala belichamen, het Finse nationale epos. Je zou zweren dat je er in één of andere basiliek beland bent.
Maar je bevindt je wel degelijk in een museum. Hier kom je meer te weten over de rijke geschiedenis van Finland, van de prehistorie tot de 19e eeuw, aan de hand van een mooie collectie van antieke schilderijen en historische artefacten. Ietwat op een klassieke manier gebracht allemaal, al is er ook wel een leuk, interactief tussendoortje voorzien. Je kan er namelijk met behulp van artificial intelligence jezelf digitaal in een portret naar keuze photoshoppen en je spiegelbeeld zo eventjes naar de middeleeuwen katapulteren!
Rotskerk
Te midden van een residentiële wijk, iets ten westen van het stadscentrum, staat een wel heel aparte kerk: de Temppeliaukion kirkko, ook wel beter gekend als de Rotskerk. De kerk verrees in 1969 door op deze plaats zomaar even een stuk granieten rots op te blazen en over het zo geschapen gat een moderne koepel van koper en glas te spannen. Van binnenuit gezien lijkt het wel een vliegende schotel. De binnenmuren bestaan uit de ruwe rotsen van het resterende graniet, terwijl het imposante ringvormige raam in de koepel daglicht goddelijk tot op de kerkbanken laat schijnen. Let daarnaast zeker ook op het fraaie orgel!
Om de kerk te bezoeken, dien je wel toegang te betalen (€ 5). Omwille van de goede akoestiek worden in de kerk ook vaak concerten gehouden.
Olympisch Stadion & TAHTO Sportmuseum
Ten noorden van de binnenstad ligt het Olympisch Stadion van Helsinki. De Finse hoofdstad had de eer en het genoegen om in 1952 de Olympische Zomerspelen te hosten. Het stadion zelf dateert nochtans al van 1938, maar door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de spelen, oorspronkelijk gepland voor 1940, vanzelfsprekend uitgesteld. 12 jaar later dan voorzien mocht de Finse hardloper Paavo Nurmi dan eindelijk het Olympisch vuur in het stadion ontsteken. Aan het begin van de oprijlaan naar het stadion glundert trouwens een (weliswaar naakt) bronzen standbeeld van de succesvolle atleet.
Meteen naast het stadion vind je dan TAHTO, het sportmuseum van Helsinki. ‘TAHTO’ is Fins voor ‘wilskracht’. Dit bescheiden museum vertelt je wat meer over de Finse sportgeschiedenis. Tal van sportschoenen, -outfits en -attributen uit verschillende disciplines, ooit gedragen door Finlands topatleten, staan er keurig achter glas uitgestald. Precies een Hard Rock Café, maar dan in het teken van sport en zonder eten of drank. Voor dat laatste moet je in Bistro Stadion zijn, in – waar kan het ook anders – het stadion zelf.
Wens je TAHTO te bezoeken? Koop je dan meteen een combiticket waarmee je tevens de 72 meter hoge stadiontoren kan beklimmen. Eens boven word je er op een grandioos panorama over Helsinki getrakteerd. Op de begane grond is er tevens een kleine shop.
Sibeliusmonument & Café Regatta
Een mooie plek om even aan de drukte van de stad te ontsnappen, is het Sibeliuspark. Tussen al het groen in, te midden van het park, bots je er op een wel heel eigenaardige metalen constructie: Het Sibeliusmonument. De 600 aan elkaar gelaste orgelpijpen, een artistiek werk van beeldhouwer Eila Hiltunen, brengen hier al sinds 1967 een ode aan de Finse componist Jean Sibelius. Je kan er onderdoor lopen en doorheen de ronde orgelpijpen een unieke blik naar de lucht werpen.
Het Sibeliuspark ligt aan de oevers van een zee-inham, waar tevens een kleine jachthaven ligt. Vanop de oever zal je links van je meteen Café Regatta opmerken, een minuscuul houten stulpje in een bloedrode kleur dat zo uit een souvenirwinkel lijkt ontsnapt te zijn. Hier kan je in een ouderwets interieur smullen van verse kaneelbroodjes en andere lekkernijen.
Lapinlahden Lähde – Voormalig psychiatrisch ziekenhuis Lapinlahti
Lapinlahti is het voormalig psychiatrisch ziekenhuis van Helsinki, één van de oudste in Europa. Het monumentale gebouw uit 1841, dat de instelling decennialang onderdak bood, is idyllisch genesteld op een weelderig groene plek aan de rand van de binnenstad van Helsinki. Sinds de laatste patiënt er in 2008 definitief de deur achter zich toetrok, doet het gebouw dienst als centrum voor geestelijk welzijn en als locatie voor culturele evenementen, onder de naam Lapinlahden Lähde.
In het Mental Museum vergaar je aan de hand van soms beklijvende foto’s en verhalen heel wat kennis over de geschiedenis van de psychiatrische gezondheidszorg. In een deel van het hoofdgebouw lijkt de tijd sinds de sluiting van het hospitaal wel stil te staan. Eén van de bekrompen ziekenhuiskamers werd zelfs in oorspronkelijke toestand gelaten, precies alsof de laatste patiënt er nog maar daags voordien zijn biezen gepakt had. Het lijkt alleszins niet echt een plek om ’s nachts alleen in rond te dolen.
Het verhaal van Aleksis Kivi
Eén van de bekendste patiënten was de gerenommeerde Finse schrijver Aleksis Kivi, wiens geboortedag nog steeds jaarlijks gevierd wordt in Finland. Hij werd in 1871 in Lapinlahti opgenomen. Hij leed aan schizofrenie, vooral te wijten aan de vele slechte kritieken op zijn roman “De Zeven Gebroeders” en zijn daaruit voortvloeiende minderwaardigheidscomplex. Maar ook financiële problemen en drankmisbruik zouden mee aan de basis liggen. Als remedie behandelden de dokters hem met morfine, kinine, laxeermiddelen en warmwaterbaden, wat meer zegt over de kwaliteit van de mentale gezondheidszorg in de 19e eeuw, dan over de werkelijke gezondheidstoestand van Aleksis. Hij overleed op 38-jarige leeftijd bij zijn broer thuis, 10 maanden na zijn ontslag uit het ziekenhuis.
Verder is Lapinlahden Lähde tegenwoordig ook de thuis van heel wat (culturele) evenementen, kunstgalerijen en creatieve ondernemingen. Zo nam onder meer het ambitieuze Metsätuokio er in 2017 zijn intrek. Deze startup lokt je per kano, SUP-bord of te voet mee de natuur in, zowel in Helsinki als erbuiten. En de antieke Lähde Sauna, dat vroeger bij het psychiatrische ziekenhuis hoorde, is nu publiek toegankelijk.
HAM – Helsinki Art Museum
HAM, voluit het Helsinki Art Museum, beschikt over een collectie van maar liefst 9000 kunstobjecten. Een groot deel daarvan omvatten de standbeelden die de straten en de pleinen van Helsinki sieren. Maar daarnaast organiseert HAM ook tal van tijdelijke tentoonstellingen, bestaande uit voornamelijk hedendaagse kunst, in hun thuisbasis: het Tennispaleis (Tennispalatsi), een functionalistisch gebouw in centrum Helsinki dat langs buiten wat weg heeft van een vliegtuighangaar. In dit complex vind je tevens het grootste cinemacomplex van de stad.
Centraal Station Helsinki
Eén van de meest indrukwekkende gebouwen in Helsinki is toch wel het centrale treinstation. De betrekkelijk bombastische structuur uit graniet werd ontworpen door Eliel Saarinen en werd plechtig ingehuldigd in 1919. De rechthoekige klokkentoren met geoxideerde koperen kop steekt met kop en schouders boven het complex uit, terwijl aan weerszijden van de gebogen hoofdingang twee maal twee reusachtige standbeelden elk een bolvormige lantaarn vasthouden.
Ga binnen in het station zeker eens een kijkje nemen in de Burger King. Niet dat hun Whoppers er zo speciaal zijn, maar boven de toonbank pronkt een prachtig schilderij dat het feeërieke merenlandschap van Koli voorstelt, een werk van de hand van de Finse kunstschilder Eero Järnefelt.
In de oostelijke vleugel van het centraal station, waar vroeger de administratie van de Finse spoorwegen hokte, schuilt heden ten dage het Scandic Grand Central Hotel. Sinds dit luxueuze hotel grondig vernieuwd werd, vormen moderne elementen een harmonieus geheel met het oorspronkelijke art-nouveau-interieur. Het interieur ademt één en al nostalgie, maar voelt allesbehalve ouderwets aan. Aan de hand van een folder kan je er een zelfgegidste tour ondernemen en enkele bijzondere plekjes in het Grand Central Hotel ontdekken. Een absolute aanrader! Of boek er gewoon meteen een kamer. Sommige ervan kijken zelfs uit op de sporen onder de glazen stationsoverkapping!
Fazer Café
De Aleksanterinkatu vormt de belangrijkste winkelstraat van Helsinki. Alle grote winkelketens tekenen er present. Sla voor een koffiepauze tijdens het shoppen de Kluuvikatu in, een zijstraat daarvan. De joekels van glimmende letters op de opmerkelijke art-deco-gevel van Fazer Café springen er meteen in het oog. Al sinds 1891 is deze tearoom hét vlaggenschip van de Finse zoetwarenfabrikant Fazer – uit te spreken als ‘fatser’. Hier stampte Karl Fazer in datzelfde jaar zijn toekomstige imperium uit de grond. Intussen beschikt dit glorieuze voedingsbedrijf over meerdere fabrieken, verspreid over heel Scandinavië en de Baltische Staten, en exporteert het zijn zoetigheden naar zowat 40 landen.
Eén van hun bekendste producten is de Fazer Blue, een lekker brokje melkchocolade verpakt in een iconisch blauwe folie. Je zal die in menig café in Finland wel naast je koffie of warme chocolademelk aantreffen. Een break in het Fazer Café mag dus absoluut niet ontbreken bij een bezoek aan Helsinki. Maar wees wel gewaarschuwd! Je zal er maar moeilijk kunnen weerstaan aan de verrukkelijke chocolade, taartjes en gebakjes die er royaal de toonbank sieren.
Kathedraal van Helsinki
Wandel je de Aleksanterinkatu uit in oostelijke richting, beland je onmiddellijk op het uitgestrekte Senaatsplein. Je kan er niet naast de spierwitte Kathedraal van Helsinki met zijn kopergroene koepel kijken. Op een verhoogd deel van het plein, bovenaan een hemelsbrede trap, kijkt de kathedraal majestueus over de stad uit.
Deze evangelisch-lutherse kerk in neoclassistische stijl werd ingewijd in 1852, toen Finland nog onderdeel was van het Russische Rijk. Tot aan de Finse onafhankelijkheid in 1917 ging de kerk door het leven als de Sint-Niklaaskerk, genoemd naar de Russische tsaar Nicholas I. Nadien kreeg het de naam Grote Kerk (Suurkirkko) toebedeeld, om dan vanaf 1959 verder als Kathedraal van Helsinki bestempeld te worden, toen het bouwwerk tot hoofdzetel van het bisdom Helsinki gekroond werd.
Het interieur van de kathedraal is eerder aan de sobere kant, maar ga toch eens een kijkje binnen nemen. Het grondplan heeft immers de zeldzame vorm van een + en de kerkbanken bevinden zich er in houten boxen. De toegang tot de kerk is in principe gratis, maar je kan er een vrijwillige bijdrage van € 5 leveren.
Markt van Helsinki & Oude Markthal
Verlaat je het Senaatsplein met je rug naar de Kathedraal, dan kom je een stratenblok verder op het Marktplein (Kauppatori) terecht, het kloppende hart van Helsinki. Rechts van je begint de Esplanade (Esplanadi), het rechthoekige stadspark dat op het einde aan het Zweeds Theater (Svenska Teatern) uitmondt. Links van je de bedrijvige kades van de historische haven, vanwaar eveneens de veerboten naar het fort van Suomenlinna vertrekken (zie verder). Op de kades zelf vindt er regelmatig een openluchtmarkt plaats.
Laat het weer wat van zijn minder goede kant zien of vriezen je tenen eraf vanwege de winterse temperaturen? Dan kan je gaan schuilen in de Oude Markthal (Vanha Kauppahalli). In deze pittoreske overdekte markthal uit 1888 vind je tal van antieke houten kraampjes die er lokale en minder lokale waren aan de man (of de vrouw) brengen. Voor de liefhebbers: Je vindt er zelfs beren- en elandenvlees in blik! Honger, maar toch zin in iets anders? Dan zijn er heus wel nog andere kraampjes waar je terecht kan. Een sneetje Deens Smørrebrød met gerookte zalm bijvoorbeeld behoort ook tot de mogelijkheden. De dorstigen op hun beurt kunnen iets te drinken halen in de centrale bar.
Suomenlinna
Vanaf de kades nabij het Marktplein vaar je met de ferry in een kwartiertje tijd naar Suomenlinna, een vesting op één van de honderden eilanden voor de kust van Helsinki. Dit fort verdedigde tijdens zijn bestaan maar liefst drie verschillende staten: Zweden in de 18e eeuw, het Russische Rijk in de 19e eeuw en Finland zelf in de 20e eeuw. In 1991 werd het bolwerk dan door de UNESCO erkend als werelderfgoed. De boottocht erheen is ook al een aangename ervaring op zich.
Design Museum van Helsinki
Voor wie van Fins design en mode houdt, is in het Design Museum van Helsinki aan het juiste adres. En dat adres ligt – toepasselijk – in het Design District van Helsinki, op wandelafstand van de Esplanade en de Oude Markthal. Je vindt er zowel een vaste collectie als tijdelijke tentoonstellingen, verspreid over drie verdiepingen. Je kan er onder andere vintage meubilair, huishoudtoestellen en fietsen uit de jaren ’50 bewonderen, het ene stuk al wat praktischer dan het andere. De iconische Ball Chair van de Finse designer Eero Aarnio zal je ongetwijfeld wel herkennen. Verder staan er ook enkele gewaagde kledijontwerpen uit lang vervlogen tijden tentoongesteld, waar ooit exclusieve modedéfilés mee gelopen werden.
Het museum geeft je alleszins een interessante inkijk op hoe men tientallen jaren geleden over mode en design nadacht. Net voor je het museum weer verlaat, kan je op de begane grond nog even gaan neuzen in de shop, waar je desgewenst een stukje design of een interessant boek over design mee naar huis kan nemen. Er is eveneens een kleine cafetaria aanwezig: TAITO Café.
Löyly Sauna
We kunnen het uiteraard niet over Finland hebben zonder het over de befaamde Finse sauna te hebben. Er gaat hier geen dag voorbij, zonder dat de Finnen de zweethut inrennen. Vergelijk het wat met koffie drinken bij ons. Het valt dan ook niet te verwonderen dat Helsinki tal van publieke sauna’s telt. De Löyly Sauna is daar één van. En tevens één van de recentste!
Löyly – uit te spreken als ‘löw-le’ – is het Finse synoniem voor de hete stoom die ontstaat wanneer je water over de schroeiende stenen van de sauna sprenkelt en zo de luchtvochtigheid genadeloos de lucht injaagt. Het staat tevens voor de ziel van de sauna en het ontspannende effect dat het op ons lichaam teweeg brengt.
Bijzondere constructie
Het moderne saunacomplex ligt net buiten het stadscentrum, in het oude havengebied dat aan een sterke opmars bezig is als één van de opkomende wijken in Helsinki. Het exterieur bestaat uit een wel erg bijzondere houten constructie van driehoekige vlakken. Binnen vind je twee grote publieke sauna’s: een houtgestookte sauna en een traditionele rooksauna. Wie het wat intiemer wil, kan er ook een kleinere sauna privatiseren. Na een kwartiertje zweten kan je rechtstreeks via het terras verkoeling zoeken in het ijskoude zeewater van de Finse Golf. In de winter boort men daarvoor zelfs een gat in het ijs! Erna kan je dan weer wat opwarmen rond het knetterende houtvuur binnen, waarna de cyclus gewoon weer van tevoren herbegint. Een perfecte afsluiter voor je citytrip in Helsinki!
Een toegangsticket van twee uur voor de publieke sauna’s van de Löyly Sauna kost € 21*. Per extra uur betaal je een supplement van € 10*. In het complex huist eveneens een trendy restaurant, met in de zomer een groot terras, vanwaar je van een adembenemend uitzicht over zee proeft terwijl je van heerlijke gerechten smult.
* Prijzen zoals gekend op 03/11/2022
Koffers pakken en wegwezen!
Reizen naar Helsinki
Met het vliegtuig
Finnair vliegt vanuit Brussel rechtstreeks naar Helsinki, Ryanair vanuit Charleroi. De vluchtduur bedraagt een goeie 2,5 uur. Op de internationale luchthaven Helsinki-Vantaa opende in 2022 nog maar een gloednieuwe terminal, een architecturaal pareltje van modern design (skyscanner.nl).
De eenvoudigste oplossing om van de luchthaven naar het centrum van Helsinki te reizen is per trein. Met voorstadslijnen I of P spoor je in een half uurtje tijd naar het centraal station van Helsinki. Op iedere lijn rijdt er om de tien minuten wel een trein, dus lang wachten hoef je nooit te doen. Tickets koop je aan het HSL-automaat op het perron. Naar of van het centrum dien je een ABC-ticket te nemen, dat € 4,10* per traject kost (hsl.fi).
Logeren in Helsinki
Scandic Grand Central Helsinki
Luxueus viersterrenhotel in de oostvleugel van het centraal station van Helsinki, waar vroeger de administratieve diensten van de Finse spoorwegen zetelden. Het voelt en ruikt er naar nostalgie, hoewel het hotel bij een recente renovatie ook wel een fikse opfrissing genoot en dus allesbehalve ouderwets aanvoelt. Vanuit je bed rol je hier zo het perron van het naastliggende station op en ook alle bezienswaardigheden in Helsinki liggen er op wandelafstand (scandichotels.com/hotels/finland/helsinki/scandic-grand-central-helsinki).
Helka Hotel
Niet zomaar een hotel, maar eerder een gigantisch kunstwerk waar je nog in kan slapen ook. Spijtig genoeg niet in één van de zes kunstzinnige kamers, al zien de nog maar net vernieuwde standaardkamers er anders ook wel dik oké uit. Het Tennispaleis (Tennispalatsi) met het HAM ligt schuin tegenover het hotel. Naar het centraal station en het centrum van Helsinki is het een kwartiertje stappen over een voormalige spoorwegbedding (hotelhelka.com).
Ook dit nog…
Klimaat
Helsinki kent een duidelijk onderscheid tussen de vier seizoenen. In de zomer is het er meestal wel aangenaam vertoeven, terwijl het in de winter erg koud kan zijn met veel sneeuw en ijs. De zee vriest dan zelfs gedeeltelijk dicht. Al valt het in Helsinki al bij al nog mee, omwille van zijn ‘zuidelijke’ ligging en de invloed van de zee. In de winter maak je bovendien soms kans om zelfs in Helsinki het noorderlicht te spotten!
Taal
Je zal merken dat in Helsinki alle officiële opschriften tweetalig zijn: Fins en Zweeds. In Helsinki woont immers een belangrijke minderheid aan Zweden. Engels wordt zo goed als door iedereen gesproken, zeker bij de jongere bevolking.
Betalen in Helsinki
Net zoals in België betaal je in Finland met de euro. Het gebruik van elektronische betaalkaarten is wijdverspreid.
Combineren
Blijf gerust nog ietsje langer in Finland en combineer je stadsbezoek aan Helsinki met een trip richting het noorden. Vanuit het centraal station van Helsinki beschik je over uitstekende treinverbindingen naar overal in het land, zelfs helemaal tot in het arctische Lapland. Maar je hoeft bijlange zover niet te gaan om met volle teugen van de prachtige Finse natuur te proeven. In zo’n vier uur tijd spoor je bijvoorbeeld naar het allesbehalve saaie Saimaameer of naar de stad Joensuu, dat de poort vormt naar het Nationaal Park Koli. Deze adembenemende gebieden zijn, in tegenstelling tot Lapland, bijlange nog niet platgelopen door toeristen (website Finse Spoorwegen: vr.fi).
Maar je kan je citytrip naar Helsinki ook een internationaal karakter geven, dankzij enkele voortreffelijke veerverbindingen. Rederij Tallink verzorgt een regelmatige lijndienst van Helsinki naar de Estse hoofdstad Tallinn. De overtocht bedraagt amper 2 uur, wat Tallinn zelfs aantrekkelijk maakt voor een daguitstap. Opgelet! De ferry’s naar Tallinn vertrekken in Helsinki vanuit de Westhaven (Västra Hamnen) Terminal 2, vanuit het centrum vlot te bereiken met tram 7.
Ook de Zweedse hoofdstad Stockholm ligt binnen handbereik. Iedere avond vertrekt er een luxueuze nachtboot van Silja Line vanuit de Olympia Terminal, op wandelafstand van het centrum van Helsinki. ’s Ochtends ontwaak je dan tussen de eilanden voor de Zweedse kust.
* Prijzen zoals gekend op 03/11/2022
Pingback: WHERE TO STAY | HELSINKI | WORLD BY TINA