België / Meetjesland / Maldegem
Het Vlaamse Meetjesland. Zwart-wit bevlekte koeien staan ongestoord in de wei te grazen, tot het galmende geluid van een briesende stoomfluit ineens hun aandacht opeist. Langzaam dendert een dampende stoomlocomotief de wei voorbij, voortgestuwd door een pittig huwelijk van water en vuur. In haar zog een sleep donkergroene wagens uit grootmoeders tijd. Doorheen de open ramen van de trein steken enkele passagiers nieuwsgierig hun hoofd naar buiten en bewonderen met de haren in de wind het gezwoeg van het vurige werkpaard op kop. Wat na de doortocht van de kwieke stoomtrein achterblijft, is een op en neer dansende stoompluim en de eigenaardige geur van verbrande steenkolen… Lang vervlogen tijden zou je denken? Niet zo in het Oost-Vlaamse Maldegem. En je kan dit nostalgische spektakel ook zelf komen meemaken! Bij Stoomtrein Maldegem-Eeklo stap je in voor een retroretour aan boord van een antieke trein en teleporteer je jezelf even helemaal terug naar de tijd van toen. Een mythische treinrit en nog zoveel meer, een buitengewone trip voor zowel jong als oud. ‘All aboard’!
Last updated on februari 1st, 2022
In een klein stationnetje, ‘s morgens in de vroegte… Nu ja, zo vroeg is het uiteindelijk ook weer niet. De eerste trein van de dag vertrekt namelijk in de loop van de voormiddag pas uit Maldegem. Een toeristische trein, welteverstaan. Voor een reguliere reizigerstrein ben je hier hopeloos te laat. Die vertrok namelijk in 1959 al, met bestemming Brugge. In het spierwitte stationsgebouw kan je dan ook al lang geen kaartjes meer verkrijgen, maar wél een natje en een droogje. Het geklasseerde pand uit 1862 reïncarneerde inmiddels als horecazaak, vandaar. Voor toegang tot het huidige (museum)station moet je bij de buren zijn, in een knap gerestaureerd gebouw uit rode baksteen. Vroeger opereerde de lokale RTT van hieruit, de Regie van Telegraaf en Telefoon. Tegenwoordig vind je er de charmante loketten van de Stoomtrein Maldegem-Eeklo, een kleine shop en de toiletten. Niet onbelangrijk, dat laatste.
Heb je nog even tijd eer je trein vertrekt? Ga dan op het stationsterrein zeker eens rondneuzen in de werkplaats. Die bevindt zich in de groene loods, achter de kolossale waterkraan waar de stoomlocomotieven hun dorst komen laven. In deze loods onderhouden en restaureren gepassioneerde vrijwilligers de rijke collectie spoorvoertuigen die de vereniging rijk is. Sommige exemplaren zijn zelfs al meer dan een eeuw oud! Zo draagt ‘oude tante’ Yvonne met geboortejaar 1893 alvast de titel van oudste, nog steeds rijvaardige locomotief op de museumspoorlijn. Spring na je bezoek aan den atelier ook gerust even binnen in het seinhuis, de ‘controletoren’ van het station. Als een compleet losgeslagen beiaardier goochelt de seingever er energiek met hendels en schakelaars, die vernuftig in een authentiek, mechanisch seingestel verweven zitten. Op die manier stuurt hij van hieruit de wissels en seinen in het station aan en verloopt het treinverkeer in alle veiligheid.
“Als een compleet losgeslagen beiaardier goochelt de seingever er energiek met hendels en schakelaars, die vernuftig in een authentiek, mechanisch seingestel verweven zitten.”
Een hemels witte wolk
De moment suprême van deze spoorse expeditie is evenwel de treinrit van Maldegem naar Eeklo zelf. En terug uiteraard. Er vertrekken meerdere treinen per dag uit het station. Soms al eens met een minuutje vertraging, kwestie van de realiteit enigszins trouw te blijven. Afhankelijk van het vertrekuur kan je enerzijds plaatsnemen in een vintage dieselmotorwagen uit de fifties, waarin je over de schouders van de treinbestuurder kan meespieken over de slingerende spoorlijn.
Anderzijds kan je aan boord van een échte stoomtrein kruipen. Even voor vertrek staat de vooroorlogse trein al ongeduldig aan het perron te puffen. Van overal uit de sissende machine ontsnapt er wel stoom. De locomotief op leeftijd lijkt met momenten wel een stalen engel die op een hemels witte wolk boven het spoor zweeft. De zwartgeblakerde bemanning voert de laatste checks aan de loc uit en giet nog een enkele drup smeerolie op het drijfwerk. De trein staat nu helemaal vertrekkensklaar, tijd om in te stappen dus! Kies je hierbij voor de spartaanse houten banken in derde klasse, of plof je je liever neer in de fluwelen zetels van eerste klasse? Aan jou de keuze! Eens iedereen aan boord, blaast de conducteur kordaat op z’n fluitje en gooit met een smak de zware deuren dicht. Een stoomfluit weergalmt doorheen het station, waarna de locomotief temperamentvol de trein in beweging stampt. Akke akke tuut tuut, weg zijn wij!
“De locomotief op leeftijd lijkt met momenten wel een stalen engel die op een hemels witte wolk boven het spoor zweeft.”
Een kleine verrassing
De meer dan anderhalve eeuw oude spoorweg voert langs fleurige achtertuinen en door weidse velden. Onder de heen en weer wiegende trein weerklinkt een slaapverwekkende kedeng kedeng, om aan iedere overweg dan wederom wakker gerinkeld te worden door het helse belsignaal. Het hoogtepunt van de rit is ongetwijfeld de kruising met het Schipdonkkanaal, iets voor het station van Balgerhoeke. Stapvoets rijdt de trein er de beschermde hefbrug op die het kanaal monumentaal overspant. Onder je zie je alleen nog maar het kabbelende water wanneer je uit het raam kijkt. Met de wuivende rij bomen langs het kanaal en de neogotische Sint-Antoniuskerk op de achtergrond is dit één van de meest pittoreske plaatsen langsheen de spoorlijn.
Eenmaal in Eeklo vervloeien de rails verder in het continentale spoorwegnet van Europa. Maar de oudgedienden van Stoomtrein Maldegem-Eeklo, die maken hier rechtsomkeer. De stoomlocomotief schuurt zich tegen de andere kant van de trein aan en spurt met volle stoom terug naar Maldegem. Eens hier weer aangekomen, wacht de passagiers nog een kleine verrassing. Letterlijk een kleine verrassing. Als toetje kan je er namelijk overstappen op de snoezige smalspoortrein, voor een extra kilometer over de oude spoorwegbedding in de richting van Brugge. Doorgaans sleept ‘dwergdieselloc’ Diema de handvol open pretparkwagentjes vooruit, maar mits wat geluk tref je vooraan wel de kleine, bordeauxrode stoomlocomotief aan die werkelijk om op te eten is. Op de terugweg halteert de smalspoortrein dan nog even aan de museumloods. Bij het binnensluipen van de loods drijft de geur van een rijke geschiedenis je al meteen tegemoet. Naast een hoop antieke spoorwegrelikwieën, zoals oude kepies, lang vergeten bagage en gepensioneerde goederenkarren, vindt ook een groot deel van het rollend patrimonium hier onderdak, ter bescherming tegen de heersende natuurelementen.
“Mits wat geluk tref je vooraan wel de kleine, bordeauxrode stoomlocomotief aan die werkelijk om op te eten is.”
Stoom afblazen na dit spoorse avontuur? Wel, dan kan in het knusse Café De Statie. Achteraan schuilt er trouwens een zonnig terras, met een subliem panorama over de spoorweginstallaties. Een heerlijke afsluiter van een mythisch museumbezoek, dat ongetwijfeld nog lang haar sporen zal achterlaten.
Dineer eens aan boord van de Oriënt-Express
Niet alleen tussen Parijs en Venetië, maar ook tussen Maldegem en Eeklo kan je van de weelde van de legendarische Oriënt-Express proeven! En dat proeven kan je hier overigens letterlijk nemen. Onder de klinkende naam Orient Dining Express zet de vereniging regelmatig restauranttreinen in, mét originele wagons die van de befaamde luxetrein afstammen. Eén ervan is zelfs met een uiterst professionele keuken uitgerust. Terwijl de stoomlocomotief de culinaire trein naar Eeklo tuft, geniet je aan boord van een gastronomisch meergangendiner, zorgvuldig samengesteld door topchefs uit de buurt. Precies zoals de rondreizende beau monde het een eeuw geleden mocht ervaren. De Orient Dining Express rijdt meermaals per jaar, vaak rond een bepaald thema: wildtreinen in het najaar, kersttreinen rond eindejaar, Valentijntreinen in februari, … Een exclusief kader voor de doorwinterde restaurantliefhebber die steeds op zoek is naar originele recepten en concepten. Je zal hier zeker niet op je honger blijven zitten.
A propos: Binnenkort vervoegt een tweede restauratierijtuig van de Oriënt-Express deze smakelijke attractie. De vereniging wist enkele jaren geleden tenslotte nóg een origineel exemplaar van de sloop te redden, nadat het meer dan een kwarteeuw lang een pover bestaan leidde als cocktailbar op de Brusselse Heizel. Na een grondige restauratie in de werkplaats zal deze herboren spoorwegjuweel met zijn familieleden herenigd worden en weer menig tafelgast culinair in de watten mogen leggen.
stoomtreinmaldegem.be/nl/arrangementen/orient-dining-express
Met dank aan de vzw Stoomtrein Maldegem-Eeklo en de heer Willy Peyskens voor het verstrekken van aanvullend beeldmateriaal.
Deze excursie arrangeren
De toeristische treinen van Stoomtrein Maldegem-Eeklo rijden iedere zon- en feestdag, van begin mei tot eind september. In juli en augustus kan je ook op woensdag een ritje komen maken. Doorheen het jaar vinden er ook meerdere evenementen plaats. Telkens in het eerste weekend van mei organiseert de vereniging het Stoomfestival. De treindienst wordt dan een gans weekend lang fors uitgebreid, met heel vaak bezoekende locomotieven uit binnen- en buitenland. Aan het einde van november en begin december worden er verder, speciaal voor de kinderen, Sinterklaastreinen ingelegd. Geen stoomboot, maar wel een heuse stoomtrein voor de blijde intrede van de goedheilige man.
Tickets kunnen online gereserveerd worden, of ter plaatse aan het loket. Met een ticket kan je de hele dag onbeperkt gebruik maken van de voorziene treinen.
Niet alleen in Café De Statie, maar ook aan boord van de trein kan je van een drankje genieten, terwijl je het landschap aan het treinraam ziet voorbij glijden.
Er zijn verschillende arrangementen beschikbaar voor de Orient Dining Express. Wees er vroeg bij zijn, want de reservaties lopen… als een trein! Je kan trouwens ook je eigen restaurantrein charteren, bijvoorbeeld voor een familiefeest of een team building met het werk. Meer info en reservaties: stoomtreinmaldegem.be/nl/arrangementen/orient-dining-express.
Erheen
Maldegem is vlot met de wagen te bereiken via de E34-autosnelweg Antwerpen-Knokke, of via de E40 Brussel-Oostende/Calais (afrit 10 Aalter) en vervolgens de N44 volgend tot Maldegem. Parkeren kan gratis in de buurt rond het station van Maldegem.
In Maldegem stoppen er sinds 1959 geen reguliere reizigerstreinen meer. Vanuit Gent kan je met de S51-trein tot Eeklo sporen (van maandag t.e.m. zaterdag eenmaal per uur, op zon- en feestdagen slechts om de twee uur) en daar overstappen op de historische treinen van Stoomtrein Maldegem-Eeklo. Tickets voor de museumtrein kunnen in dat geval op de trein zelf verkregen worden, bij de treinbegeleider. Opgelet! Het treinstation van Stoomtrein Maldegem-Eeklo bevindt zich in Eeklo aan overzijde van de Oostveldstraat, rechts van Frituur Over D’ijzers. Een iets vlottere manier is om de trein tot Brugge te nemen, en van daaruit dan met de bus tot Maldegem te reizen (zie hieronder) (nmbs.be).
Ieder uur stopt er een bus van lijn 58 Brugge-Eeklo-Gent aan de halte Maldegem Markt, op 600 meter van het station. De rit uit Brugge duurt om en bij een half uur. Op weekdagen wordt het aanbod nog verder aangevuld met de lijnen 58S Brugge-Eeklo (sneldienst), 45 Knokke-Maldegem en 87 Deinze-Aalter-Maldegem, die allen eveneens aan de halte Maldegem Station stoppen, vlakbij de museumsite (delijn.be).
Met de fiets? De oude spoorwegbedding tussen Brugge en Donk werd omgetoverd tot een beeldig fietspad. Reken op iets meer dan een uur fietsen van Brugge naar Maldegem (knooppunten: 29, 24, 54, 75, 38, 78 en verder langsheen de N9).
Logeren
Wens je in de buurt een nachtje te blijven slapen, bijvoorbeeld achter een gastronomische rit met de Orient Dining Express? Op vijf minuten rijden van Maldegem, langsheen de N44, vind je het landelijk gelegen Cleythil Hotel, met ruime kamers die een panoramisch zicht bieden op de omliggende velden (cleythil.be).
Meer uitstapjes dichtbij
Pingback: Win een gratis bezoek aan Stoomtrein Maldegem-Eeklo ! – Op Congé met Xavier
Wist ik allemaal niet.Is heel interressant en aangenaam om te lezen.Lijkt me wel leuk.Zo zie je dat er achter alles een geschiedenis schuilt.Prachtig.