Koud, grijs, sneeuw, ijs. Russisch, arrogant, allesbehalve plezant. Tot daar het imago waar Wit-Rusland en haar mysterieuze hoofdstad Minsk regelmatig mee te kampen krijgen. Maar onbekend is vaak onbemind, en dat is hier niet anders. Minsk ontpopte zich de laatste jaren tot een hippe, jeugdige stad die stilaan uit haar jarenlange isolement ontwaakt, en ondanks haar communistische verleden nu een plaats tracht te veroveren in het rijtje van charmante steden in Europa. Lonely Planet riep Minsk, en bij uitbreiding gans Belarus, dan ook terecht uit tot ‘upcoming’ reisbestemming voor 2019. Én je hebt vandaag de dag geen visum meer nodig om het land binnen te mogen. Beste hipsters: vergeet Berlijn, het is in Minsk dat je voor je volgende citytrip moet zijn!
Inhoudsopgave
Last updated on februari 6th, 2024
Waarschuwing: Deze reportage kwam tot stand tijdens een bezoek aan Minsk in 2018. Sinds de Russische invasie in Oekraïne, in februari 2022, worden alle reizen naar Wit-Rusland formeel afgeraden, vanwege de hoog oplopende spanningen tussen Europa en Rusland en de oorlogsperikelen in de regio. Wit-Rusland is altijd al een speelbal tussen het westen en oosten geweest, al kijkt het voormalige Sovjet-land nog steeds vooral in de richting van Moskou. Omwille van Europese sancties zijn er op dit moment dan ook geen rechtstreekse vluchten tussen de Europese Unie en Wit-Rusland. De landsgrens met Polen, Litouwen en Letland is wél nog steeds open. Wens je toch naar Minsk te vliegen? Dan is de snelste weg via Istanboel of Dubai. Een visum is nog steeds niet nodig indien je het land binnenkomt en verlaat via de luchthaven van Minsk. De situatie kan snel veranderen. Meer info en updates: diplomatie.belgium.be/nl/landen/wit-rusland/reizen-naar-wit-rusland-reisadvies
Minsk, een merkwaardige stad die zich stilaan voor de wereld openstelt
Ons vliegtuig van Belavia, Wit-Ruslands flag carrier, zet stilaan de landing in en duikt binnen de kortste keren een dik pak wolken in. De zon zeggen we alvast voor enkele dagen vaarwel. Op de begane grond staan enkele uitgerangeerde Antonovs op de tarmac zielig weg te roesten en het luchthavengebouw met daarop onze geblokletterde bestemming “МIНСК” ademt nog de sovjetsfeer van weleer uit. In eerste instantie lijken de vooroordelen zichzelf dus te bevestigen. Maar eenmaal we het centrum van Minsk binnenrijden, maken die grauwe introductiebeelden al snel plaats voor die van groene parken, modieuze koffiebars en veel jeugdig volk op straat.
Praspiekt Niezaliežnasci, de ‘Champs Elysées’ van Minsk
Samen met mijn reisgezel Thomas start ik deze buitengewone citytrip in de drukke Praspiekt Niezaliežnasci, zeg maar de lokale ‘Champs Elysées’ die de compacte binnenstad van zuidwest naar noordoost in tweeën snijdt. Statige gebouwen in brutalistische bouwstijl, hier en daar bestempeld met de beeltenis van een hamer en sikkel, flankeren er de brede boulevard. Een souvenir uit de tijd van de Sovjet-Unie. Een standbeeld van kameraad Lenin houdt op het Plein van de Onafhankelijkheid nog steeds nauwlettend een oogje in het zeil voor het regeringsgebouw.
Het is berenkoud in dit grijze herfstweer en Thomas zou graag nog een nieuwe muts op de kop willen tikken. We hoppen daarom het winkelcentrum Gum binnen, de Oost-Europese variant van Galeries Lafayette, die eveneens een afdeling op het gekende Rode Plein in Moskou heeft. Bij de mutsenafdeling slaat Thomas meteen aan het passen en poseren. Berenkoud buiten, dus kiest hij zoals een echte Wit-Rus voor een berenmuts.
Kakafonie van architectuur
Met een nieuwe muts aangemeten zetten we onze verkenningstocht verder. Tussen al het brute betonnen geweld staan in de stad gelukkig ook enkele meer verfijnde bouwwerken. De katholieke Simon- en Helenakerk in neoromaanse stijl is er daar één van. We schrijven vandaag 1 november, annex Allerheiligen, én dus een belangrijke dag voor de vrome Wit-Russen. De trappen voor de kerk zijn prachtig verlicht met wel honderden kaarsen en binnen in de kerk kunnen we nog net het einde van een eredienst meepikken.
Dat Minsk soms echt een kakafonie van klassieke en modernistische architectuur kan zijn, getuigt het weidse Oktoberplein. Het Paleis van de Republiek pronkt er met zijn sobere sovjetstijl broederlijk naast het Vakbondspaleis van Cultuur, dat met haar imposante zuilen op een uit de kluiten gewassen Griekse tempel uit de oudheid lijkt. Moskou en Athene lagen nog nooit zo dicht bijeen.
Overigens bevindt zich in Minsk zonder twijfel ‘s werelds meest fascinerende filiaal van de Amerikaanse fastfoodketen Kentucky Fried Chicken (KFC). Doorgaans valt daar weinig speciaals over te zeggen, maar hier dus wel. Op de voorgevel van het restaurant steekt Colonel Sanders namelijk moedig zijn schouders onder een dramatisch fronton uit de jaren ‘60, met daarop heroïsche sculpturen van zij aan zij paraderende proletariërs. Of hoe twee totaal tegengestelde ideologieën als communisme en kapitalisme hier hand in hand samengaan. Ironisch genoeg is rood ook één van de huiskleuren van KFC.
Rond het stadion van Dinamo Minsk: Van corner naar de koffie
Iets sportiever gaat het er aan toe in het stadion van voetbalploeg Dinamo Minsk, dat bij sportfans wel een belletje zal doen rinkelen. Ook al interesseert voetbal je geen ‘goal’, de imposante arena met een interessante mix van historische en hedendaagse elementen is gewoonweg van eersteklasseniveau.
Net tegenover het stadion dribbelen we dan doelgericht tot bij Surf Coffee om er even op te warmen. Op de voordeur inspirerende woorden die aansporen tot mobilisatie: “We need more people to specialize in the impossible!” Wij gaan alvast op de oproep in, vooral dan voor een lekker kopje koffie en een heerlijke muffin als vieruurtje. Zo onmogelijk was dit nu ook weer niet. Het knusse interieur van de trendy koffiebar wordt gedomineerd door een houten skateramp midden in de zaak, die een tweede leven kreeg als uitverkoren meubilair om luilekker op onderuit te zakken. Geen alledaags zicht.
Pinten pakken in de oude stad van Minsk
Luieren is niet aan ons besteed, of toch nog niet onmiddellijk. Opnieuw wat opgewarmd wandelen we achter het Oktoberplein door en komen we terecht in wat men kan omschrijven als de oude stad van Minsk. Hoewel de Tweede Oorlog maar liefst 95% van de stad in puin en as legde, heeft een aantal historische gebouwen het toch weten te overleven. Eeuwenoude religieuze gebouwen zoals de Heilige Geestkathedraal en de Kathedraal van de Heilige Maagd wisten zelfs de periode van de atheïstische Sovjet-Unie bijna ongeschonden te doorstaan en glunderen vandaag opnieuw in hun herwonnen glorie. De oude stad vormt zo een pittoreske en tevens bruisende buurt aan weerszijden van de rivier: de Svislotsj. Het is ook in deze wijk dat ons charmant hotel gelegen is, in een voormalig klooster.
We dalen de geplaveide straat af richting de rivier en ontdekken op een ietwat verdoken binnenplein de intieme Čapski Bar. Een arsenaal aan inheemse bieren op tap wacht er ons ongeduldig op. We nemen ostentatief plaats op de krukjes aan de toog en raken al snel aan de praat met de jonge barvrouw Anna, die in het café komt bijklussen om haar studies en reizen te kunnen financieren. Ze gidst ons als een geboren biersommelier doorheen de ruime keuze aan gerstenat en geeft ons bij pot en pint ook nog eens wat insider tips voor ’s anderendaags mee. Het is ons al meermaals opgevallen dat de Wit-Russen stukken losser zijn dan hun stugge buren uit Rusland en erg gastvrij overkomen. Na de bierdegustatie nog even de beentjes losdansen in de omringende uitgaansbuurt, om dan moe maar voldaan onze hoofden te slapen te leggen.
Trieste oorlogsherinneringen langsheen de Svislotsj-rivier
’s Anderendaags volgen we vanaf de oude stad voor een deel de oevers van de Svislotsj. Op een breder deel van de rivier leidt een smal brugje ons tot bij een merkwaardig monument, op het niet zo rooskleurig klinkende Traneneiland. Grote standbeelden van huilende vrouwen omringen er een gestileerde kerk, ter nagedachtenis van de gesneuvelde sovjetsoldaten, ten tijde van de oorlog in Afghanistan in de jaren ’70.
Nog meer oorlogsherinneringen vinden we verder stroomopwaarts bij het “Wit-Russische Staatsmuseum over de Geschiedenis van de Grote Vaderlandslievende Oorlog”. Dit museum is volledig gewijd aan de periode van de Nazibezetting en huist in een staaltje van op en top sovjetarchitectuur uit metaal, beton en glas. Het gebouw imponeert minstens even hard als de ellenlange naam van dit WO II-museum, dat trouwens als eerste in zijn soort de deuren reeds opende in 1944. Nog vóór het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog dus.
In het Park van de Overwinning, aan de oever van de rivier achter het museum, staat een merkwaardig sculptuur in het weinige daglicht te schitteren. Een metalen trap zigzagt er als een bliksemschicht de lucht in, met enkele fladderende vogels eromheen. Dit kunstwerk met de titel “Road to the Future” moet ons alvast vooruit doen blikken naar betere, naoorlogse tijden. Samen met het Gorky Park, het Janki Kupaly Park en het park aan hotel Belarus, vormt dit park de groene long van de stad, met de Svislotsj als zijn luchtpijp.
Steaks en burgers in de hippe Kastryčnickaja Street
“Ga zeker ook eens naar Kastryčnickaja Street“, had Anna van Čapski Bar ons nog getipt. Dit voormalige industriegebied wordt beetje bij beetje omgetoverd tot art district en ontpopt zich zo tot dé nieuwe hotspot van Minsk. Oude fabriekspanden en flatgebouwen werden in een kleurrijk jasje van graffiti gestoken en bieden tegenwoordig onderdak aan kleine start ups en hippe horecazaken.
Op aanraden van Anna gaan wij uit eten bij Enzo, waar we godzijdank nog een tafeltje in het gezellige interieur met industriële touch weten te bemachtigen. Op de muur van ruwe baksteen achter de bar wordt intussen een concert van Noël Gallagher geprojecteerd. Voortreffelijke steaks en burgers op de kaart hier, steeds vergezeld van een fris lokaal biertje. Mochten de prijzen hier niet zo opvallend goedkoop geweest zijn, men zou even vergeten dat we in het vroegere oostblok vertoeven.
Beats en wijn bij Vinny Shkaf
Eenmaal terug in Minsk laten we onszelf verleiden tot een dosis dolce far niente. In het hotel hebben we de private sauna en het bijhorende plonsbad gedurende twee uren afgehuurd om het er eens volledig van te nemen.
Heerlijk ontspannen en een paar liter lichaamsvocht lichter vliegen we nadien nog een laatste maal het Minskse nachtleven in. Voor we het weten belanden we bij Vinny Shkaf, een populaire wijnbar in Revaliucyjnaja Street. De oorspronkelijke bedoeling was om er hooguit één aperitiefje te consumeren en erna andere oorden voor het diner op te zoeken, maar de caraïbische klanken van de salsa band die net komt aantreden doet ons van gedacht veranderen. Nog een wijntje voor de sfeer dan maar zeker?
Een DJ brengt vervolgens het feestje helemaal op gang en krijgt met zijn latino beats nu ook de laatste persoon in de zaal aan het dansen. Dat restaurant halen we toch niet meer, dus bestellen we maar een plankje tapas om de honger te stillen. En een nieuw glas wijn uiteraard. Haast alles is hier goedkoper dan thuis bij ons, behalve de wijn dan. We slaken dus even een diepe zucht wanneer we de rekening gepresenteerd krijgen, maar op zo’n onverwachte topavond was dit het meer dan waard.
Een mooie afsluiter alleszins van ons nieuwsgierige bezoek aan deze verborgen parel van Oost-Europa. Wij zijn alvast blij er geweest te zijn, vooraleer de rest van de wereld er de schoonheid van inziet en massaal afzakt naar het mysterieuze Minsk.
Kastelen kijken in Njasvizj en Mir
Lonely Planet prees niet alleen Minsk aan, maar dus ook de rest van Belarus. En met reden! Na zo’n anderhalf uur rijden doorheen het Wit-Russische platteland bereiken we het feeërieke kasteel van Njasvizj, ooit het residentiële paleis van de adellijke familie Radziwiłł én inmiddels op de werelderfgoedlijst van UNESCO. De vesting met vierkanten slotgracht werd nog maar in 2012 zorgvuldig gerestaureerd. Diezelfde familie edelen bezat zo’n 30 km van hier eveneens het karakteristieke kasteel van Mir, met zijn vijf robuuste torens en meer dan 5 levenseeuwen op de teller eveneens werelderfgoed. Beide kastelen lonen zeker en vast de moeite om ze als daguitstap vanuit Minsk elkaar te combineren.
Koffers pakken en wegwezen
Reisformaliteiten
Beetje bij beetje kruipt Wit-Rusland uit haar decennialange isolement en stelt het zich meer en meer open voor buitenlanders. Eén van de initiatieven om het internationaal toerisme aan te wakkeren is het afschaffen van de visumplicht voor wie minder dan een maand in het land wenst te verblijven, op voorwaarde dat je het land inreist via de internationale luchthaven van Minsk. In dat geval volstaat een internationale reispas. Kom je met de auto of per trein, dan is het tot nader order wél nog steeds verplicht om een visum aan te schaffen.
Erheen
Wij vlogen erheen met Belavia, de nationale luchtvaartmaatschappij van Wit-Rusland, die drie keer per week een rechtstreekse verbinding verzorgt tussen Brussel (Charleroi) en Minsk. Aan boord geniet je van een beperkte inflight service, zoals een gratis flesje water en een voorverpakte, driehoekige boterham.
Een andere mogelijke reisweg is met Air Baltic, die vanuit Brussel (Zaventem) naar Minsk vliegt met een overstap in Riga (Skyscanner.nl).
Waarschuwing: Omwille van de oorlog in Oekraïne en de Europese sancties tegen (Wit-)Rusland die daaruit voortvloeien, zijn er op dit moment dan ook geen rechtstreekse vluchten tussen de Europese Unie en Wit-Rusland. Wens je toch naar Minsk te vliegen? Dan is de snelste weg via Istanboel of Dubai.
Buslijn 300э rijdt frequent en tegen een goedkope prijs in een uurtje naar het centrale treinstation van Minsk. Op diezelfde lijn rijden ook kleinere minibusjes, die het traject sneller afleggen voor dezelfde prijs. Tickets kopen kan aan automaten op de luchthaven of op de bus zelf.
Vervoer ter plaatse
Het centrum van Minsk is niet erg groot. De voornaamste bezienswaardigheden bevinden zich op wandelafstand.
Minsk beschikt over twee metrolijnen, die elkaar aan station Kastryčnickaja / Kupalaŭskaja kruisen, nabij het Oktoberplein.
De kastelen van Njasvizj en Mir liggen beide op anderhalf uur rijden van Minsk, via de E30-autosnelweg. Je kan een excursie vanuit Minsk boeken, maar je kan net zoals wij ook opteren voor een huurwagen. De hoofdwegen zijn in goede staat, al moet je op de autosnelweg hier en daar wel rekening houden met zebrapaden. Veel verkeerslichten beschikken over timers, zodat je steeds weet hoe lang het nog groen of rood blijft. Wij huurden een wagen voor 24 uur bij Sixt. Ophalen en inleveren geschiedde bij het Crowne Plaza hotel. Het Belgische rijbewijs is geldig in Wit-Rusland.
Communicatie
Hoewel Belarus stilaan de neuzen ook richting West-Europa richt, zijn er toch nog heel wat Russische invloeden. De Wit-Russische taal leunt dicht aan tegen het Russisch en men gebruikt ook quasi hetzelfde, cyrillische alfabet. Je doet er dus goed aan dit alfabet voordien even in te studeren, want dit maakt het je alleen maar gemakkelijker ter plaatse. Aanduidingen in het Engels zijn er namelijk nog schaars, al is een groot deel van de jonge bevolking de Engelse taal intussen wel machtig.
Logeren in Minsk: Hotel Monastyrski
Wij verbleven in hotel Monastyrski, een charmant driesterrenhotel met karakter in de oude stad van Minsk. Van hieruit kun je haast alles te voet verkennen en vind je in de omliggende straten een ruime keuze aan restaurants, cafés en clubs die voor het nodige vertier zorgen tot in de vroege uurtjes.
Hotel Monastyrski is gevestigd in een voormalig klooster uit de 17e eeuw waarvan de ziel nog steeds levendig aanwezig is in de gebouwen. Lange, brede gangen met gewelfd plafond verbinden de vertrekken met elkaar en in de verschillende kamers met antiek, houten meubilair waan je je even helemaal bij de paters.
In het restaurant wordt er iedere morgen een ontbijtbuffet geserveerd, ’s avonds is het mogelijk om in de bar een potje biljart te spelen. Een potje zweten kan dan weer in de private sauna met bijhorend plonsbad, die je op voorhand dient te reserveren. Je kan er ook jezelf onder handen laten nemen met een deugddoende massage.
‘s Nachts kan er in de omliggende straten soms wat geluidsoverlast zijn van mensen die van de nabijgelegen uitgaansbuurt terugkeren, vooral in de weekends dan.
Booking.com
Eten en drinken
- Het trendy restaurant Enzo ligt net buiten de binnenstad, in de Kastryčnickaja Street. Je kan er gerust te voet heen, of met de metro tot station Pieršamajskaja, van waar het nog een vijftal minuutjes wandelen is.
- In de oude stad dan kan je klassevol gaan dineren in het Grand Café, waar je je even in Parijs waant.
- Wijnbar Vinny Shkaf (Винный Шкаф) is een absolute aanrader voor tapas en wijn, in de weekends vergezeld van heerlijke latinomuziek (update: geen zekerheid of de zaak nu nog bestaat).
- Voor een gezellige bruine kroeg moet je in de oude stad bij U Ratushy (У Ратуши) zijn, met regelmaat van tijd vergast door live muziek. Je kan er ook eten.
- In de miniscule Čapski Bar (Бар Чапскі) dan beschikken ze over een ruim assortiment aan Wit-Russische bieren van ’t vat, die meestal dagelijks van aanbod wisselen. Deze bar ligt ietwat verstopt op een binnenpleintje, vlakbij de rivier in de oude stad. Ga door het tunneltje links van Coffeeberry om er te geraken (update: deze bar bestaat spijtig genoeg niet meer).
- De blok rond dit binnenplein is het epicentrum van het Minskse nachtleven. De Banki-Butylki Bar (Банкі-Бутэлькі) is een populaire nachtclub, met achter de bar een prachtig verlichte flessenwand die tot aan het plafond reikt. Ze zijn gerenommeerd omwille van hun speciale drankjes op basis van kruidenextracten (update: deze bar bestaat niet meer of is verhuisd naar een andere locatie).
0 reacties op “Mysterieus Minsk: Op citytrip naar de uithoek van Europa”